Article published In:
Historiographia Linguistica
Vol. 16:3 (1989) ► pp.257310
References

Références bibliographiques

A.Ouvrages des XVIe, XVIIe et XVIIIe siècles

Academia
1726Diccionario de la Real Academia Española. Madrid: F. del Hierro. (Ed. facsimilar, Madrid: Gredos 1984.)Google Scholar
Alcalá, Pedro de
1505Vocabulista aravigo en letra castellana. Granada: J. Varela.Google Scholar
Alcolcer, Pedro de
1554Historia de la cuidad de Toledo. Toledo: J. Ferrer.Google Scholar
Aldrete, Bernardo J. de
1606Del origen y principio de la lengua castellana o romance que oi se usa en España. Roma: Cario Wlliettto [sic]. (Ed. facsimilar y estudio de L. Nieto Jiménez, Madrid: C.S.I.C. 1972.)Google Scholar
Alunno, Francesco
1539Le osservationi sopra il Petrarca. Venetia: F. Marcoloni da Forli.Google Scholar
1546Della Fabrica del mondo di M.Francesco Alunno da Ferrara, libri dieci. Ne quali si contengono li voci di Dante, del Petrarca, del Boccacio e d’altri buoni authori. Vinegia: N. Bascerini.Google Scholar
Arias Montano, Benito
1572Lexicon graecum et institutiones linguae graecae ad sacri apparatus instructionem. Antverpiae: Christophorus Plantinus.Google Scholar
Becanus, Johannes Goropius
1569Origenes Antverpiae sive Cimmeriorum Becceselana novem libros complexa. Antverpiae: ex officina C. Plantini.Google Scholar
Bourgoing, Jean
1583De origine, usu et ratione vulgarium vocum linguae Gallicae, Italicae et Hispanicae. Parisiis: ex typographia S. Prenostean haeredis G. Morelii.Google Scholar
Bovelles, Charles de
1972[1533]Sur les langues vulgaires et la variété de la langue française. Liber de differentia linguarum vulgarium et Gallici sermonis varietate. Texte latin, traduction française et notes de Colette Dumont-Demaizière. Paris: Klincksieck.Google Scholar
Budé, Guillaume
1529Annotationes […] in quatuor et vigenti Pandectarum libros. Parisiis: ab Iod. Badio Ascencio Impressae.Google Scholar
1548Commentarii linguae latinae […] . Parisiis: R. Stephanus.Google Scholar
1554Lexicon sive dictionarium graecolatinum G. Budaei, I. Tusani, R. Constantini […] . Genevae: apud Ioan. Crispinum.Google Scholar
Calepino, Ambrogio da
1502Ambrosius Calepinus Bergomates […] Dictionum latinarum et graeco pariter derivantium earumdemque [interpretationum collector studiosissimus […] . Reggio: apud Dionisium Bertochium.Google Scholar
1570Dictionarium […] Adiunctae sunt […] Latinis dictionibus Hebraeae, Graecae, Gallicae, Italicae Hispaniae & Germanicae. Lugduni: apud Gulielmum Rovillium. [C’est l’édition que nous avons consultée pour ce travail.]Google Scholar
Casas, Cristóval de las
1570Vocabolario de las dos lenguas Toscana y Castellana […] . Sevilla: Alonso Escrivano.Google Scholar
Cieça de León, Pedro de
1553Chronica del Perú que trata de la demarcación de las provincias y la descripción dellas. Sevilla: Martín Montesdoca.Google Scholar
Conti, Natale
1568Mythologiae sive explicationibus Fabularum libri X. Venetiis: s.i.Google Scholar
Covarrubias, Sebastián de
1611Tesoro de la lengua castellana o española. Madrid: Luis Sánchez. (Edición preparada por Martín de Riquer, Barcelona: S. A. Horta 1943.)Google Scholar
Diaz Rengifo, Juan
1606Arte poetica española. Madrid: Juan de la Cuesta (Ed. facsimilar, Madrid: Ministerio de Ed. y Ciencia, Dirección General del Patrimonio artistico y cultural 1977.)Google Scholar
Erasmus, Desiderius
1513Adagiorum Des. Erasmi Rotorodami chiliades tres […] . Basileae: in aedibus Ian. Frobonii.Google Scholar
1520Adagiorum Des. Erasmi Rotorodami chiliades quatuor. Venitiis: in aedibus Aldi et Andreae Soceri.Google Scholar
1571Adagiorum Des. Erasmi Rotorodami chiliades quatuor […]. Appendix ad chiliades Erasmi, Hadriani Junii […]. Alexandri Brassicani, Carolo Bovillio […] . Parisiis: Michaelis Sonnium.Google Scholar
Estienne, Henri
1565Traicté [sic] de la Conformité du langage françois avec le grec. Genève: H. Estienne (Repr., Genève: Slatkine 1969–70.)Google Scholar
1572Thesaurus linguae graecae. 51 vols. Genève: H. Estienne.Google Scholar
Estienne, Robert
1539Dictionnaire françois latin. Paris: Robert Estienne. (2e ed. 1549.)Google Scholar
Franciosini, Lorenzo
1620Vocabolario Italiano e Spagnolo. Roma: G. Paolo Profilio.Google Scholar
Furetière, Antoine
1690Dictionnaire Universel. La Haye & Rotterdam: Arnout & Reinier Leers. (Réimpr., avec une introduction d’Alain Rey, Paris: SNL le Robert 1978.)Google Scholar
Garibay, Estéban de
1571Compendio Universal de las Chronicas y Universal Historia de todos los reynos de España. Anveres: C. Plantin.Google Scholar
Gesner, Conrad
1555Historiae animalium. Tiguri: apud Christ. Froschoverum.Google Scholar
Grapaldi, Francesco M.
1516Lexicon De partibus aedium Franciscii Marii Grapaldi. Parmae: Imp. Antonii Quintiani.Google Scholar
Guadix, Diego de
1593Recopilación de algunos nombres arábigos […] . MS de la Biblioteca Colombina de Sevilla. (Viñaza 1893:1622–23.)Google Scholar
Hornkens, Heinrich
1599Recueil de dictionnaires Françoys, Espagnols et Latins. Bruxelles: Rutger Velpius.Google Scholar
Hortelius, Abraham
1570Theatrum orbis terrarum. Antverpiae: apud Aegid. Coppenium.Google Scholar
1578Synonymia Geographica sive populorum regionum. Antverpiae: ex officina C. Plantini.Google Scholar
Isaac, Johannes
1570Grammatica Hebrea absolutissima in duos libros distincta [..]. Authore Iohanne Isaach. Antverpiae: ex officina C. Plantini.Google Scholar
Jiménez Arias, Diego
1566Lexicon ecclesiasticum latino-hispanicum ex sacris Bibliis […] . Salmanticae: Andrea a Portonariis.Google Scholar
Junius, Hadrianus
1567Nomenclator omnium rerum […] . Antverpiae: ex officina C. Plantini.Google Scholar
Kimhi, David
1548Thesaurus Linguae Sanctae sive Dictionarium Hebṛeum. Parisiis: R. Stephanus.Google Scholar
Laguna, Andrés de
1566Pedacio Dioscorides Anazarbeo […] . Salamanca: Mathias Gast. (Ed. facsimilar, introductión y comentario de Teófilo Hernando y Ortega, Madrid: Instituto de España 1969.)Google Scholar
Lexicon graeco-latinum. cui […] maxima vocum copia […] ex Budaei commentaris accessit. Copiosissima index latinarum dictionum et phraseon quae graecis respondent
. Lugduni: apud Ioannem Frellonium 1553.Google Scholar
López Tamarid, Francisco
1585Compendio de algunos vocablos arábigos introduzidos en la lengua castellana. Granada. (Publié dans Gregorio. Mayans y Siscar, Orígenes de la Lengua española, Tome II1, Madrid 1737: 235–264. Viñaza 1893:622.)Google Scholar
López de Velasco, Juan
1582Orthographia y pronunciación castellana. Burgos: s.i.Google Scholar
Magnus, Olaus (Obispo Olao Magno)
1555Historia […] de gentibus septentrionalibus […] . Antverpiae: apud Ioan. Bellerum.Google Scholar
Mariana, Juan de
1595Historiae de rebus Hispaniae Libri XXV cum indice copioso et explicatione vocum obscuriorum. Toleti: Typis Thomae Gusmanij.Google Scholar
Mattioli, Pietro Andrea
1544Comentarii […] in libros sex Pedacii Dioscorides Anazarbei De materia medica. Venezia: N. Bascerini.Google Scholar
Ménage, Gilles
1650Les Origines de la langue Françoise. Paris: A. Courbé. (Repr., Genève: Slatkine 1972.)Google Scholar
Mexía, Pedro de
1547Silva de varia lecion. Çaragoça: B. de Nagera.Google Scholar
Morales, Ambrosio de
1574La Chronica General de España que continuau Ambrosio de Morales […] Prossiguiendo adelante de los cinco libros que el Maestro Florian de Ocampo […] dexo escritos. Alcalá de Henares: J. Iñigues de Lequerica.Google Scholar
Munsterus, Sebastianus
1530Dictionarium trilingue in quo scilicet latinis vocabulis in ordinem alphabeticum digestis respondent Graeca et Hebraica: Hebraicis adiecta sunt magistralia et Chaldaica opera et labore Sebastiani Munsteri congestum. Basilae: Apud H. Petrum.Google Scholar
1539Dictionarium hebraicum iam ultimo ab auctore Sebastiano Munstero recognitum et ex Rabinis, praesertim ex Radicibus David Kimhi, auctum et locupletatum Frobenium et Nic. Episcopium. Basilae: Apud H. Petrum.Google Scholar
Nebrija, E. Antonio de
1492El Diccionario latino-español. Salamanca. (Ed. facsimilar con un estudio preliminar de Germán. Colón y Amadeu-J. Soberanas, Barcelona: Puvill-Editor 1979.)Google Scholar
1495Vocabulario español-latino. Salamanca. (Ed. facsimilar, Madrid: Real Academia Española 1951.)Google Scholar
Nicot, Jean
1606Thresor de la langue françoyse […] . Paris: David Douceur.Google Scholar
Nicot, Jean & Dupuys J.
1573Dictionnaire françois latin. Paris: Dupuys; Lyon: de Hus.Google Scholar
Nunez, Hernán
[“El Comendador”, ou “Comendador griego”] 1555Refranes o proverbios en romance que nuevamente colligio y glosso el Comendador. Salamanca: J. de Canova. DOI logoGoogle Scholar
Oudin, Cesar
1607Tesoro de las dos lenguas española y francesa. Thresor des deux langues françoise et espagnole. Paris: Marc Orry.Google Scholar
1609Refranes y proverbios castellanos traduzidos en la lengua francesa. Proverbes espagnols traduicts en François. Paris: Marc Orry.Google Scholar
Pallet, Jean
1604Diccionario muy copioso de la lengua española y francesa […]; Dictionnaire tresample de la langue espagnole et françoise […] . Paris: M. Guillemot.Google Scholar
Palmireno, Lorenzo
1569El Vocabulario del Humanista. Valencia: Pedro Huete.Google Scholar
Perion, Joachimus
1555Dialogorum de linguae Gallicae origine eiusque cum Graeca cognatione. Parisiis: apud S. Nivellium.Google Scholar
Perottus, Nicolaus
1499Cornucopia sive linguae latinae Commentarii. Venetiis: Aldus Manutius.Google Scholar
Pineda, Juan de
1588Los treynta libros dde la Monarchia ecclesiastica o Historia Universal del Mundo divido en 5 tomos. Salamanca: J. Fernández.Google Scholar
Poça, Andrés de
1587De la antigua lengua, poblaciones y comarcas de las Españas. Bilbao: Mathias Mares.Google Scholar
Richelet, Pierre
1680Dictionnaire françois contenant les mots et les choses. Genève: J. H. Widerhold. (Repr., Tokio: France Tosho Reprints 1969.)Google Scholar
Redonletius, Guillelmus
1554Libri de piscibus marinis. Lugduni: Matthias Bonhomme.Google Scholar
Rosal, Francisco del
1601Origen y etimología de la lengua Castellana. (Ms. BN. de Madrid; Viñaza 1893:1631–39.)Google Scholar
Sánchez de las Brozas, Francisco
1573Commentarii in And Alciati Emblemata. Lugduni: apud G. Rovillium.Google Scholar
1580Etimologías españolas atribuidas a Francisco Sánchez de las Brozas: (MS Real Academia Española copié du MS de l’Escoriai publié pour la première fois dans Mayans y Siscar Gregorio Orígenes de la lengua española. Madrid 1737; La Viñaza: 1619–1621).Google Scholar
Sandoval, Prudencio de
1600Chronica del inclito Emperador de españa. D. Alonso VII deste nombre, rey de Castilla y Leon, hijo de D. Ramon de Borgoña […] . Madrid: Luis Sánchez.Google Scholar
San Francisco, Luis de
1586Globus canonum et arcanorum linguae sanctae ac divinae scripturae […] auctore F. Ludovico S. Francisco. Romae: Impensis Bartholomaei de Grassis.Google Scholar
Scapula, Iohannes
1579Lexicon graeco-latinum. Basileae: apud Henri Pettrinos.Google Scholar
Sylvius, Ambianus Iacobus (Jacques Dubois)
1531Iacobi Sylvii Ambiani in Linguam Gallicam Isagoge, una cum eiusdem Grammatica Latino-gallica, ex Hebraeis, Graecis, & Latinis authoribus. Parisiis: ex officina R. Stephani. (Repr., Genève: Slatkine 1971.)Google Scholar
Terreros y Pando, Estéban de
1786Diccionario castellano con las voces de ciencias y arte, Madrid: Vda. de Ibarra. (Ed. facsimilar, Madrid: Arcos 1987.)Google Scholar
Thierry, Jean
1564Dictionnaire françois latin. Paris: Dupuys & Macé.Google Scholar
Tuscanella, Horatius
1593Dictionariolum Latino Graeco Gallicum avec les mots français selon Vordre des lettres […] . Lugduni. (Cité par Beaulieux 1904.)Google Scholar
Valdés, Juan de
1984 [1535]Diálogo de la lengua. Edición y notas por Cristina Barbolani. Madrid: Cátedra.Google Scholar
Valla, Lorenzo
1512Elegantiae Laurentii Valle de lingua latina optima et optime meriti […] . Lugduni: s.i.Google Scholar
Venegas del Busto, Alejo
1537Agonía del tránsito de la muerte. Toledo: en casa de J. Ayala.Google Scholar
Venuti da Cortona, Felipo
1568Dittionario volgare & latino con un dittionario delle voci latine simile a quello del Calepino […] & […] con una scelta delli voci piu communi tra la graeca latina lengua. Trino: Appreso Gio. Fr. Giolito da Ferrerii.Google Scholar
Villalón, Cristobal de
1558Gramatica castellana. Arte breve y compendiosa para saber hablar y escrvir en langua castellana congrua y decentemente. Anveres: en casa de G. Simón.Google Scholar

B.Études

Bataillon, Marcel
1950Erasmo y España, estudios sobre la historia espiritual del siglo XVI. México Buenos Aires: Fondo de Cultura Económica.Google Scholar
Beaulieux, Charles
1904 “Liste de dictionnaires, lexiques et vocabulaires français antérieurs au Thresor de Nicot”. Mélanges offerts à Ferdinand Brunot, 371–398. Paris.Google Scholar
Bahner, Werner
1966La lingüística española del Siglo de Oro. Madrid: Editorial Ciencia Nueva.Google Scholar
1986 “Sprachwandel und Etymologie in der spanischen Sprachwissenschaft des Siglo de Oro”. The History of Linguistics in Spain, ed. Antonio Quilis & Hans-J. Niederehe, 95–116. Amsterdam: John Benjamins. DOI logoGoogle Scholar
Brunot, Ferdinand
1967Histoire de la langue française des origines à nos jours. Tome II1: Le XVle siècle. Paris: Armand Colin.Google Scholar
Catálogo colectivo de obras impresas en los siglos XVI a XVII existentes en las bibliotecas españolas
1972 Madrid: Ministerio de Educación y Ciencia, Dirección General de Archivos, Biblioteca Nacional.Google Scholar
Colón, Germán
1956 “A propos du Tesoro Lexicógrafico de M. S. Gili Gaya”. Zeitschrift für romanische Philologie 721.379–386. DOI logoGoogle Scholar
1964Compte rendu de Gallina (1959). Zeitschrift für romanische Philologie 801.408.Google Scholar
Collison, Robert L.
1982A History of Foreign-Language Dictionaries. Londres: André Deutsch.Google Scholar
Combet, Louis
1971Recherches sur le refranero castillan. Paris: Les Belles Lettres.Google Scholar
Cooper, Louis
1960a “Sebastián de Covarrubias: una de la fuentes principales del Tesoro de las lenguas francesa y española (1616) de César Oudin”. Bulletin Hispanique 621.365–397. DOI logoGoogle Scholar
1960b “Girolamo Vittori y César Oudin: Un caso de plagio mutuo”. Nueva Revista de Filología Española 141.2–20.Google Scholar
1962 “El Recueil de Hornkens y los diccionarios de Pallet et Oudin”. Nueva Revista de Filología Española 161.297–328.Google Scholar
Coseriu, Eugenio
1975 “Un germanista vizcaíno en el siglo XVI: Andrés de Poza y el elemento germánico del español”. Anuario de Letras 131.5–16.Google Scholar
Gallina, Annamaria
1959Contributi alla storia della lessicografia italo-spagnola dei secoli XVI e XVII. Florence: L. Olschki.Google Scholar
Gili Gaya, Samuel
1947Tesoro lexicográfico, 1492–1726. Madrid: C.S.I.C.Google Scholar
Kukenheim, Louis
1932Contributions à l’histoire de la grammaire italienne, espagnole et française à l’époque de la Renaissance. Amsterdam: N. V. Noord-Hollandsche Uitgevers-Maatschappij. (Repr., Utrecht: H & S Publishers 1974.)Google Scholar
Lépinette, Brigitte
1988 “L’espagnol et le Covarrubias dans Les Origines de la Langue Françoise de G. Ménage (1650).” Homenatge a José Belloch Zimmerman a cura de Joaquín Espinosa i Emili Casanova, 225–231. Valencia: Univ. València.Google Scholar
1990 “Trois dictionnaires du XVIIe siècle, trois traitements différents de l’étymologie (Richelet 1680, Furetière 1690, Académie 1694)”. A paraître dans Lexique.Google Scholar
Lope Blanch, Juan M.
1979 “El juicio de Ménage sobre las etimologías de Covarrubias”. Festschrift Kurt Baldinger zum 60. Geburtstag, vol.I1, 78–83. Tübingen: Max Niemeyer.Google Scholar
Niederehe, Hans-Josef
1986 “La lexicographie espagnole jusqu’à Covarrubias”. Histoire Epistémologie Langage 8:1.9–19. DOI logoGoogle Scholar
1987 “Les dictionnaires franco-espagnols jusqu’en 1800”. Histoire Epistémologie Langage 9:2.13–26. DOI logoGoogle Scholar
Pozuelo Yvancos, José María
1981López de Velasco en la teoría gramatical del siglo XVI. Murcia: Univ. de Murcia.Google Scholar
Rey, Alain
1971 “Le dictionnaire étymologique de W. v. Wartburg: Structure d’une description diachronique du lexique”. Langue française 101.83–106. DOI logoGoogle Scholar
Seco, Manuel
1987Estudios de lexicografía española. Madrid: Paraninfo.Google Scholar
Viñaza, Conde de la
1893Biblioteca histórica de la filología castellana. Madrid: Manuel Tello.Google Scholar
Wagner, Robert Léon
1950–51 “Contribution à la préhistoire du romanisme”. Conférences de l’Institut de Linguistique de l’Université de Paris 101.437–453.Google Scholar