Tenses in 19th-century Dutch sentence-grammar

J. A. Le Loux-Schuringa
University of Utrecht
Summary

In this paper some theories on tenses are described. These theories appeared in the Netherlands in the first half of the 19th century. The purpose is not just describing the different tense-systems of P. Weiland (1805), W. Bilderdijk (1826), W. G. Brill (1846) and L. A. te Winkel (1866). In the first half of the 19th century some fundamental changes took place. It is shown that these changes are based upon continuity of research of time and tense in the Dutch tradition. This continuity is found on three levels: (a) The research was concentrated on the verbal forms, no other information from the sentence was used. (b) The grammarians took the relationship between linguistic forms and logical categories as a one-to-one relation. (c) The morphological form of the Dutch language determined the grammatical representation of the tense-systems more and more.

Quick links
Full-text access is restricted to subscribers. Log in to obtain additional credentials. For subscription information see Subscription & Price. Direct PDF access to this article can be purchased through our e-platform.

References

Bilderdijk, Willem
(1756–1831). 1826 Nederlandsche spraakleer. ’s-Gravenhage: J. Immerzeel.Google Scholar
Brekle, Herbert Ernst
1985 Einführung in die Geschichte der Sprachwissenschaft. Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft.Google Scholar
Brill, Willem Gerard
(1811–1896). 1846 Hollandsche spraakleer. Leiden: S. & J. Luchtmans.Google Scholar
Dooren, W. van
1983 Denkwegen in de geschiedenis van de nieuwere wijsbegeerte. Assen: Van Gorcum.Google Scholar
Gale, R. M.
ed. 1968 The Philosophy of Time: A collection of essays. New Yersey and Sussex: Humanities Press and Harvester Press. DOI logoGoogle Scholar
Janssen, Theo A. J. M.
1983 “Het temporele systeem van het Nederlands: drie tijden en twee tijdscomposities”. Glot 6.45–104.Google Scholar
le Loux-Schuringa, J. A.
1984 Samenhangrelaties in de 19e-eeuwse zinsgrammatica in Nederland. Diss., Univ. of Utrecht. (Printed, Dordrecht & Cinnaminson: Foris 1985 [= Geschiedenis van de taalkunde, 2.])Google Scholar
1986 “Tempus en tijd in de 19e eeuw”. De Nieuwe Taalgids 79.332–47.Google Scholar
Luhrman, Gerard Johannes
1984 C.L. Pasius, T. Linacer, J.C. Scaliger en hun beschouwing van het werkwoord. Een kritisch-vergelijkende studie omtrent XVIe eeuwse taalkundige theorievorming. Diss., Univ. of Groningen.Google Scholar
Mellor, D. H.
1985 Real Time. Cambridge & London: Cambridge Univ. Press.Google Scholar
Oversteegen, L. & H. J. Verkuyl
1984 “De temporele zinsstructuur van het Nederlands: twee tijdsbanden”. Glot 7.257–97.Google Scholar
Reichenbach, Hans
1947 Elements of Symbolic Logic. Berkeley: Univ. of California Press.Google Scholar
Swiggers, Pierre
1984 “Time and tense: the case of the French verb”. Studies in Language 8.415–38. DOI logoGoogle Scholar
Verkuyl, H. J. & J. A. le Loux-Schuringa
1985 “Once upon a tense”. Linguistics and Philosophy 8.237–61. DOI logoGoogle Scholar
Weiland, Pieter
(1754–1842). 1799 Nederduitsch taalkundig woordenboek. Vol. 1. Amsterdam: J. Allart.Google Scholar
(1754–1842). 1805 Nederduitsche spraakkunst. Uitgegeven in naam en op last van het Staatsbestuur der Bataafsche Republiek. Amsterdam: J. Allart.Google Scholar
Winkel, Lammert Allard te
(1809–1868). 1848a “Iets over de natuur en het gebruik van de wijzen der werkwoorden”. Magazijn van Nederlandsche Taalkunde 2.116–30.Google Scholar
(1809–1868). 1848b “Onderzoek betreffende het wezen en gebruik van de wijzen der werkwoorden”. Magazijn van Nederlandsche Taalkunde 2.237–85.Google Scholar
(1809–1868). 1849 “Iets over het wezen en het gebruik van de wijzen der werkwoorden”, Magazijn van Nederlandsche Taalkunde 3.111–20.Google Scholar
(1809–1868). 1850 “Iets over het wezen en het gebruik van de wijzen der werkwoorden”. Magazijn van Nederlandsche Taalkunde 4.93–113.Google Scholar
(1809–1868). 1851 “Over het wezen en gebruik van de wijzen der werkwoorden”. Magazijn van Nederlandsche Taalkunde 5.1–20.Google Scholar
(1809–1868). 1866 “Over de wijzen en tijden der werkwoorden”. De Taalgids 8.66–75.Google Scholar