Kültürel yaklaşım ya da yaygınca bilinen adıyla “kültürel dönüş”, (bkz. The turns of Translation Studies, Çeviribilimde “dönüşler”), çeviribilimde teorik ve metodolojik bir değişimdir. Bu dönüşüm, doksanların başında kabul görmeye başlamıştır ve temelde Susan Bassnett, André Lefevere ve daha sonra Lawrence Venuti’nin çalışmaları ile bağdaştırılır. Betimleyici Çeviribilim Çalışmalarından (Descriptive Translation Studies) ve özellikle de Manipülasyon Ekolünün çalışmalarından (Hermans, 1985) yararlanan kültürel yaklaşım, tıpkı çoğuldizge kuramı (Polysystem theory and translation) ve Gideon Toury’nin çeviri normları (Norms of translation) üzerine çalışmaları gibi erek odaklıdır. Ayrıca insani bilimlerin genelinde gözlemlenen epistemolojik bir dönüşümü de yansıtır, yani “pozitivizmden” “göreceliğe”, olguları açıklamak için evrensel standartlar bulunabileceği inancından olguların gözlemci tarafından belirlenmiyorsa bile en azından ondan etkilendiği inancına geçişi ifade eder. Kültürel yaklaşım, temelde edebiyat çalışmalarından yola çıkarak geliştirilmiş olsa da “dolaylı olarak tüm çeviri türlerini kucakladığı için” (Snell-Hornby 1990: 84) edebi ve edebi olmayan ayrımının ötesine geçer.
Kaynaklar
Bassnett, Susan & Lefevere, André
(eds)1990Translation, History and Culture. London: Pinter. TSB
2007 “Unsafe at any speed? Some unfinished reflections on the ‘cultural turn’ in Translation Studies.” In In Translation – Reflections, Refractions, Transformations, Paul St-Pierre & Kar C. Prafulla (eds), 73–84. Amsterdam: John Benjamins. BoP
Snell-Hornby, Mary
1990 “Linguistic Transcoding or Cultural Transfer? A Critique of Translation Theory in Germany.” In Translation, History and Culture, Susan Bassnett & André Lefevere (eds), 79–86. London: Pinter. TSB
Venuti, Lawrence
1995The Translator’s Invisibility: A History of Translation. London: Routledge
Venuti, Lawrence
1998The Scandals of Translation: Towards an Ethics of Difference. London: Routledge.
Önerilen kaynaklar
Bachman-Medick, Doris
2009 “Introduction: The Translational Turn.” Translation Studies 2 (1): 2–16.
Casanova, Pascale
2007The World Republic of Letters. Translated by M. B. Bevoise. Harvard: Harvard University Press.