Cover not available
Part of
Norms and Usage in Language History, 1600–1900: A sociolinguistic and comparative perspective
Edited by Gijsbert Rutten, Rik Vosters and Wim Vandenbussche
[Advances in Historical Sociolinguistics 3] 2014
► pp. 49–72

Language norms and language use in eighteenth-century Dutch

Final n and the genitive

ORCID logo

The chapter discusses language norms and language use in the Northern Netherlands in the eighteenth century. The eighteenth century is traditionally considered a period of consolidation, i.e. of ongoing codification of the seventeenth-century standard variety. So far, the influence of eighteenth-century normative publications on language use has hardly been investigated. On the basis of a large and socially stratified corpus of eighteenth-century private letters, the chapter provides a detailed account of the possible influence of codified norms on actual language use, focusing on two features with presumably high awareness, viz. final n and the genitive case. The chapter concludes that there is only limited evidence that language users adhered to prescriptive norms.

Published online: 19 December 2014
DOI logo
https://doi.org/10.1075/ahs.3.03sim
References
Bakel, Jan van
1977 Vlaamse soldatenbrieven uit de Napoleontische tijd. Brugge: Orion & Nijmegen: Dekker & Van de Vegt.Google Scholar
Bilt, Igor van de
2009 Landkaartschrijvers en landverdelers: Adriaen Verwer (ca. 1655–1717), Adriaan Kluit (1735–1807) en de Nederlandse taalkunde van de achttiende eeuw. Amsterdam: Stichting Neerlandistiek VU & Münster: Nodus Publikationen.Google Scholar
Bonth, Roland de
1998 De Aristarch van ‘t Y, De ‘grammatica’ uit Balthazar Huydecopers Proeve van Taal- en Dichtkunde (1730). Maastricht: Shaker.Google Scholar
Castelein, Matthijs de
1555 De const van rhetoriken. Ed. Oudenaarde, 1986: Theater Pax Vobis.Google Scholar
Elspaß, Stephan
2012 Between linguistic creativity and formulaic restriction: Cross-linguistic perspectives on nineteenth-century lower class writers’ private letters. In Marina Dossena & Gabriella Del Lungo Camiciotti (eds.), Letter writing in Late Modern Europe, 45–64. Amsterdam & Philadelphia: John Benjamins. DOI logoGoogle Scholar
Gaspar, Renaat
2007 De reductievocaal [ə]: enige opmerkelijke verschijningsvormen en realiseringen, voornamelijk in de achttiende eeuw. Nederlandse Taalkunde 12.25–51.Google Scholar
Heule, Christiaen van
1625 De Nederduytsche grammatica ofte spraec-konst. Ed. W.J.H. CaronGroningen & Jakarta, 1953: Wolters.Google Scholar
1633 De Nederduytsche spraec-konst ofte tael-beschrijvinghe. Ed. W.J.H. Caron.Groningen, 1953: Wolters.Google Scholar
Hickey, Raymond
2010 Irish English in Early Modern drama: The birth of a linguistic stereotype. In Raymond Hickey (ed.), Varieties of English in writing: The written word as evidence.Amsterdam & Philadelphia: John Benjamins, 121–138. DOI logoGoogle Scholar
Horst, Joop van der
2008 Geschiedenis van de Nederlandse syntaxis. 2 vols. Leuven: Universitaire Pers Leuven.Google Scholar
Kate, Lambert ten
1723 Aenleiding tot de kennisse van het verhevene deel der Nederduitsche sprake. 2 vols. Ed. by Jan Noordegraaf & Marijke van der Wal. Alphen aan den Rijn, 2001: Uitgeverij Canaletto/Repro-Holland BV.Google Scholar
Koch, P. & W. Oesterreicher
1985 Sprache der Nähe – Sprache der Distanz: Mündlichkeit und Schriftlichkeit im Spannungsfeld von Sprachtheorie und Sprachgeschichte. Romanistisches Jahrbuch 36.15–43.Google Scholar
Kók, A.L
1649 Ont-werp der Neder-duitsche letter-konst. Ed. G.R.W. Dibbets.Assen, 1981: Van Gorcum.Google Scholar
Leupenius. Petrus
1653 Aanmerkingen op de Neederduitsche taale. Ed. W.J.H. Caron.Groningen, 1958: Wolters.Google Scholar
Noordegraaf, Jan
1985 Norm, geest en geschiedenis: Nederlandse taalkunde in de negentiende eeuw. Dordrecht & Cinnaminson: Foris.Google Scholar
2004 A matter of time: Dutch philosophy of language in the eighteenth century. In Thomas F. Shannon & Johan P. Snapper (eds.), Janus at the millennium: Perspectives on time in the culture of the Netherlands.Dallas etc: University Press of America, 211–225.Google Scholar
Rutten, Gijsbert
2006 De Archimedische punten van de taalbeschouwing. David van Hoogstraten (1658–1724) en de vroegmoderne taalcultuur. Amsterdam: Stichting Neerlandistiek VU & Münster: Nodus Publikationen.Google Scholar
2008a Norms for style and grammar in eighteenth-century Dutch prose, and the effect of education and of writing experience. Historical Sociolinguistics and Sociohistorical Linguistics 8. [URL]Google Scholar
2008b Standaardvariatie in de achttiende eeuw: Historisch-sociolinguïstische verkenningen. Nederlandse Taalkunde 13: 34–59.Google Scholar
2009 Grammar to the people: The Dutch language and the public sphere in the 18th century: With special reference to Kornelis van der Palm. Beiträge zur Geschichte der Sprachwissenschaft 2009: 55-86.Google Scholar
2011 In cooperation with Rik Vosters. Een nieuwe Nederduitse spraakkunst: Taalnormen en schrijfpraktijken in de zuidelijke Nederlanden in de achttiende eeuw. Brussels: VUBPress.Google Scholar
2012 “Lowthian” linguistics across the North Sea. Historiographia Linguistica 39: 43–59. DOI logoGoogle Scholar
Rutten, Gijsbert, Rik Vosters & Marijke van der Wal
In press. Frenchification in discourse and practice: Loan morphology in Dutch private letters of the eighteenth and nineteenth centuries. In Catharina Peersman, Gijsbert Rutten & Rik Vosters (eds.) Contact and conflict along language borders: Romance-Germanic encounters in the Low Countries Berlin & New York De Gruyter
Rutten, Gijsbert & Marijke van der Wal
2013 Epistolary formulae and writing experience in Dutch letters from the seventeenth and eighteenth centuries. In Marijke van der Wal & Gijsbert Rutten (eds.), Touching the Past: Studies in the historical sociolinguistics of ego-documents, 45–65. Amsterdam & Philadelphia: John Benjamins. DOI logoGoogle Scholar
2014 Letters as loot. A sociolinguistic approach to seventeenth- and eighteenth-century Dutch. Amsterdam & Philadelphia: John Benjamins. DOI logoGoogle Scholar
Schönfeld, M. & A. van Loey
1954 Schönfeld’s historische grammatica van het Nederlands. 5th ed. Zutphen: N.V. Thieme & Cie.Google Scholar
Scott, Alan K
2013 The genitive case in Dutch and German: A study of morphosyntactic change in codified languages. Leiden & Boston: Brill. DOI logoGoogle Scholar
Sewel, Willem
1733 Nederduytsche spraakkonst. 3rd ed. Amsterdam: Ervan J. Ratelband.Google Scholar
Simons, Tanja
2013 Ongekend 18e-eeuws Nederlands: Taalvariatie in persoonlijke brieven. Utrecht: LOT.Google Scholar
Snoeijmes der Vlaemsche Tale
2013 Ed. by Rik Vosters & Gijsbert Rutten. Ghent: Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde.Google Scholar
Toorn, M.C. van den, W. Pijnenburg, J.A. van Leuvensteijn & J.M. van der Horst
(eds.) 1997 Geschiedenis van de Nederlandse taal. Amsterdam: Amsterdam University Press. DOI logoGoogle Scholar
Twe-spraack vande Nederduitsche letterkunst
1584 Ed. G.R.W. Dibbets.Assen & Maastricht, 1985: Van Gorcum.Google Scholar
Vooys, C.G.N. de
1970 Geschiedenis van de Nederlandse taal. 5th ed. Groningen: Wolters-Noordhoff.Google Scholar
Wal, Marijke van der
2006 Onvoltooid verleden tijd: Witte vlekken in de taalgeschiedenis. Amsterdam: Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen.Google Scholar
Wal, Marijke van der & Cor van Bree
2008 Geschiedenis van het Nederlands. Utrecht: Spectrum.Google Scholar
Wal, Marijke van der, Gijsbert Rutten & Tanja Simons
2012 Letters as loot: Confiscated letters filling major gaps in the history of Dutch. In Marina Dossena & Gabriella Del Lungo Camiciotti (eds.), Letter writing in Late Modern Europe, 139–161. Amsterdam & Philadelphia: John Benjamins. DOI logoGoogle Scholar
Wal, Marijke van der & Tanja Simons
2010 Tussen sociale en regionale variatie: n-deletie bij 18de-eeuwse briefschrijvers in het Brieven als buit-corpus. In Johan De Caluwe & Jacques Van Keymeulen (eds.), Voor Magda, 669–683. Ghent: Academia Press.Google Scholar
Willemyns, Roland
2013 Dutch: Biography of a language. Oxford: Oxford University Press.Google Scholar
Wulf, Chris de & Johan Taeldeman
2001 Apocope en insertie van -n na sjwa in de zuidelijke Nederlandse dialecten: conditionering en geografie. Taal & Tongval, special issue 14: 7–51.Google Scholar
Cited by

Cited by 2 other publications

Krogull, Andreas & Gijsbert Rutten
2021. Reviving the genitive. Prescription and practice in the Netherlands (1770–1840). Journal of Historical Sociolinguistics 7:1 ► pp. 61 ff. DOI logo
Rutten, Gijsbert
2016. Historicizing diaglossia. Journal of Sociolinguistics 20:1 ► pp. 6 ff. DOI logo

This list is based on CrossRef data as of 19 march 2024. Please note that it may not be complete. Sources presented here have been supplied by the respective publishers. Any errors therein should be reported to them.