New Language Laws in Uzbekistan

XULOSA (according to the alphabet adopted for Uzbek in August 1995) O 'zbekistonda yangi til qonunlari Burungi Sovyet Ittifoqi respublikalaridan biri — O'zbekiston — o'zining mustaqilligiga erishgan birinchi yillari mobaynida o'zbek tiliga davlat tili maqomini berish loyihasini astoydil qarab chiqdi. 1989 yilda qabul qilingan va 1995 yilda o'zgartishlar kiritilgan til qonuni birinchi navbatda o'zbek tili maqomini mustahkamlashga qaratilgan masalalar haqida edi. O'zbek tilining o'ziga taalluqli qo'shimcha chora-tadbirlar ham ko'rilgan, shular qatorida lotin grafikasiga o'tish va o'zbek tili lug'atini boyitish uchun yangi so'zlar topish yoki yaratish. Bu maqolaning maqsadi amalga oshirilayotgan til islohotini ko'rib chiqib uning qanday printsiplarga va qanday munosabatlarga asoslanib olib borilayotganini aniqlash. Shu bilan birga bu siyosatini mamlakatdagi barcha tillarning umumiy ahvoliga ta'sirini tahlil qilish kabi maqsadlarni ko'zda tutgan. Qaror qabul qilish va uni hayotga tadbiq etish ham da til islohotini baholash jihatidan bugungi o'zbek til siyosatini markazlashtirilgan til siyosati deb tavsif berish mumkin. Tilga oid qonunlarni amalga oshirish uchun ko'p ish qilinayotir. Ammo til islohotining asosiy maqsadini aniqlash qiyin. RESUMO Novaj lingvoleĝoj en Uzbekistano Dum siaj unuaj kelkaj jaroj kiel sendependa ŝtato, la antaŭa soveta respubliko de Uzbekistano estas lanĉinta ampleksan programon por la firmigo de la uzbeka lingvo en ties nova rango kiel oficiala lingvo. La ŝtata lingvoleĝo de 1989 kaj ĝia modifita versio de 1995 okupiĝas precipe pri aferoj rilataj al lingvo-ranga planado. Aldonaj rimedoj kun rilato al la lingvaro estas prenitaj, interalie direktivoj por leksika reformo kaj leĝoj regantaj la transiron de la cirila al la nova latinida alfabeto kiu estas akceptita. La celo de tiu ĉi artikolo estas kontroli la daŭran lingvoreforman laboron en Uzbekistano por vidi sur kiuj principoj kaj sintenoj la uzbeka lingvopolitiko baziĝas, kaj kiun influon ĝi eble havas ĉe la lingva situation en la lando ĝenerale. Ĝi povas esti karakterizata kiel centrita lingvoplanado, ne nur rilate decidofaradon, sed ankaŭ rilate la efektivigadon de lingvoleĝoj kaj la taksadon de la reformlaboro. Samtempe, ŝajnas ekzisti multe da malcerteco pri ĝuste kiu estas la fina celo de lingva ŝangado.