Nationalism and the Emergence of a New Standard Welsh

SUMMARY Nationalismus und eine neue kymrische Standardsprache In Wales gibt es zwei Gruppen, die eine Veränderung des Zustands von Land und Sprache suchen —die Nationalisten, die die politische Abhängigkeit von England zu Ende bringen wollen, und die Unionisten, die nur einen kulturell autonomen Staat wollen. Beide Gruppen halten die Erhaltung der kymrischen Sprache in der kymrischen Nation oder Kultur für das Wichtigste, und eine Situation hat sich ergeben, in der Sprache und Nation so eng verbunden sind, daß sie nicht mehr trennbar sind. Daraus hat sich eine große Spannung in der Politik und im Schulwesen des Landes ergeben. Inmitten dieser Spannung zwischen Kymrisch und Englisch erhebt sich außerdem die Frage über die Art von Kymrisch, die die neue Nation oder der kulturell autonome Staat haben wird. Die traditionelle Standardsprache wurde am Ende des Mittelalters entwickelt, und sie ist die Sprache der Tradition und der Literatur geblieben. Vor kurzem ist jedoch eine neue Standardsprache entwickelt worden. Die Spannung zwischen der alten und der neuen Standardsprache offenbart einen merkwürdigen Zusammenhang mit der Spannung zwischen den Nationalisten und den Unionisten. In dieser Weise ergibt sich ein tiefliegendes Problem für die Sprachwissenschaftier, die die sprachlichen Wege planen müssen, denen Wales folgen soll. RESUMO La naciismo kaj la estigo de nova norma kimra lingvo Ekzemplo de komplika kultura konflikto trovigas en Kimrujo, kie keltaj kukturo kaj lingvo alfrontas superregan germanlingvan nacion. La kimra alfrontas la anglan, la plej disvastigitan lingvon de la nuntempo. Oni distingu inter tri grupoj: la anglokimroj, kiuj taksas sin britoj, samkiel la angloj aǔ skotoj; naciismaj kimroj, kiuj alstrebas la sendependigon disde Britujo; kaj la "uniistoj," kiuj subtenas kulturan aǔtonomecon ene de Kimrujo, sed politikan kaj ekonomian unuecon kun la cetero de la insulo. La du laste nomitaj grupoj interesas nin. Ili malsimile interpretas la kimran historion, aparte pri du epokoj: la 13-a jarcento, kiam kimra princaro luktis reteni la kimran liberecon for de la angloj (la normandoj); la epoko de la dinastio Tudor, kiam kimra familio regis Anglujon. La fundamento de la kimra naciismo estas la lingvo; same, ce la uniistoj. Ambaǔ volas reteni kaj florigi la lingvon. Sed ne temas nur pri la nuntempa lingvo. Kimrujo naskis grandiozan literaturan tradicion, kiu ankoraü grandskale floras inter la laboristaro — karbministoj ka j bienistoj — same kiel ce la supera klaso kaj ricevintoj de formala edukado. Se la lingvo perdigus, malaperus dek du jarcentoj da tradicio; la popolo ne povus plu rememori sian pasintecon, cu la princan pasinton, cu tiun de la dinastio Tudor. Tia katastrofo efikus kaj ce la naciistoj kaj ce la uniistoj. Gia perspektivo unuecigas ilin, sed samtempe apartigas ilin. Oni atentu, ke la estroj de la naciisma movado tute ne plene estas intelektuloj, uni-versitataj profesoroj. En Kimrujo, la simpla popolo retenis la lingvon kaj glorigis la memoron de la historiaj luktintoj, inter ili, Owain Glyn Dwr, viro de ne-nobela nasko, kiu studis la princaran historion kaj provis restarigi gin. En mezepoko disvolvigis norma kimra lingvo, Cymraeg Safonol, cefe por la literaturo. Tiu norma lingvo estas parolata nur de la formale edukitaj en formalaj situacioj, ekz. lernejoj, radio, poeziaj konkuroj. Aliflanke, la regionaj dialektoj evoluigis en formojn, kiuj ege diferencigas disde la literatura normo, ekzemple pri la verboformoj. La fortiginta naciisma movado gajnis ankaǔ lingvopolitikan forton dum la pasintaj dudek jaroj; kaj nova kimra normo, Cymraeg Byw "viva kimra," subite kaj neatendite ekaperis. La du normoj tre malsimilas. La nova normo, proksima al nuntempaj parolaj formoj, rapidege gajnis uzantojn. Gravaj instrulibroj kaj diskoserioj transiris al Cymraeg Byw. La esploristoj pridebatis la elekton de normo, sed sendube la nova normo gajnas terenon. La uzantoj de la "viva kimra" moke nomas la tradician normon "morta kimra." La cefa problemo de la alpreno de "viva kimra" estas, ke gi ege distancas disde la mezkimra literatura lingvo. Uzanto de Cymraeg Byw devas lerni la mezkimran, kiel fremdan lingvon. Do, oni komprenas, ke la uniistoj subtenas la tradician normon, ponton al la tradicia literaturo; dum la naciistoj nun subtenas la novan normon, kiu bazigas super la lingvouzo de la nuntempaj popolanoj.