Cover not available
Part of
Latin Literatures of Medieval and Early Modern Times in Europe and Beyond: A millennium heritage
Edited by Francesco Stella
[Comparative History of Literatures in European Languages XXXIV] 2024
► pp. 262–270

Chapter 11
Chronological and regional layers

Poland

| Adam Mickiewicz University

The paper presents a brief review of Latin literature in Poland from its origins (the second half of the tenth century) until 1543 (the year traditionally considered the end of the Middle Ages in Poland). The study points especially to chronicles from the early medieval period, as well as to so called late Middle Ages in Poland, ca. 1440–1543.

Keywords: Poland, historiography, hagiography, Cracow, university
This content is being prepared for publication; it may be subject to changes.
References
Adamska, Anna
2000 “From Memory to Written Record in the Periphery of Medieval Latinitas: The Case of Poland in the Eleventh and Twelfth Centuries.” In Charters and the Use of the Written Word in Medieval Society. Ed. by K. Heidecker, 83–100. Utrecht Studies in Medieval Literary 5. Turnhout: Brepols. DOI logoGoogle Scholar
Belcarzowa, Elżbieta
1981–1997 Glosy polskie w łacińskich kazaniach średniowiecznych [Polish Glosses in the Latin Medieval Sermons], vol. 1–3. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.Google Scholar
Bracha, Krzysztof
2003 “Between Learned and Popular Culture. The Exemple of Preaching in Poland during the Late Middle Ages. Sermones dominicales et festivales from the Collection Ascribed to Piotr of Miłosław.” Quaestiones Medii Aevi Novae 8: 105–131.Google Scholar
2007 Nauczanie kaznodziejskie w Polsce późnego średniowiecza. Sermones dominicales et festivales z tzw. kolekcji Piotra z Miłosławia [Preachers’ teaching in Late Medieval Poland. Sermones dominicales et festivales from the so-called Collection of Piotr of Miłosław]. Kielce: Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej.Google Scholar
2014 “Commentaries on the Decalogue in the Late Middle Ages: Between Method and Catechesis. Poland in the European Context. The State of Research and Perspectives.” In Glossae, scholia, commentarii. Studies on commenting texts in antiquity and Middle Ages, ed. by Mieczysław Mejor, Katarzyna Jażdżewska, Anna Zajchowska, 177–194. Frankfurt am Main: Peter Lang.Google Scholar
2016 “Nourishment and Correction: Preaching and Reform in Central-Eastern Europe in the Later Middle Ages.” Przegląd Tomistyczny 22: 201–229.Google Scholar
Bracha, Krzysztof – Leńczuk, Mariusz
2020 Słowo-Pismo-Sacrum. Cztery studia z dziejów kultury religijnej późnego średniowiecza [Word-Writing-Sacrum. Four studies on the history of religious culture in Poland in the Late Middle Ages]. Warszawa: Instytut Badań Literackich.Google Scholar
Dąbrówka, Andrzej
2002 “Anything But a Game. Corpus Christi in Poland.” Quaestiones Medii Aevi Novae, 7: 245–270.Google Scholar
Doležalová, Lucie – Kiss, Farkas Gábor – Wójcik, Rafał
2016 The Art of Memory in Late Medieval Central Europe (Czech Lands, Hungary, Poland). Budapest – Paris: L’Harmattan.Google Scholar
Fried, Johannes
2009 “Kam der Gallus Anonymus aus Bamberg?” Deutsches Archiv für Erforschung des Mittelalters, 65: 497–545.Google Scholar
Habel, Edwin
1931 “Der Antigameratus des Frowinus von Krakau.” In: Studien zur lateinischen Dichtung des Mittelalters. Ehrengabe für Karl Strecker. Ed. Walter Stach – Hans Walther. Dresden: Verlag Wilhelm und Bertha von Baensch Stiftung.Google Scholar
Izydorczyk, Zbigniew S. – Wydra, Wiesław
2007 “A Gospel of Nicodemus preserved in Poland.” Corpus Christianorum. Series Apocryphorum. Instrumenta: Series Apocryphorum, vol. 2. Turnhout: Brepols.Google Scholar
Jasiński, Tomasz
2008 O pochodzeniu Galla Anonima [On the origin of Gallus Anonymus]. Kraków: Wydawnictwo Avalon.Google Scholar
Jezierski, Wojtek
2019 “St Adalbertus Domesticus. Patterns of Missioning and Episcopal Power in Poland and Scandinavia, the the Eleventh to Thirteenth Centuries.” Acta Poloniae Historia, 119: 209–260.Google Scholar
Knoll, Paul W.
1976 “Learning in Late Piast Poland.” Proceedings of the American Philosophical Society, 120 (2): 136–157.Google Scholar
Knoll, Paul W. – Frank Schaer
(eds) 2003 Gesta Principum Polonorum: The Deeds of the Princes of the Poles. Budapest: Central European University Press.Google Scholar
ed. and transl. 2003 Gallus Anonimus. Gesta Principum Polonorum. The Deeds of the Princes of the Poles. Central European Medieval Texts, 3. Budapest: Central European University Press.Google Scholar
Knoll, Paul W.
2016 “A Pearl of Powerful Learning”: The University of Cracow in the Fifteenth Century. Education and Society in the Middle Ages and Renaissance 52. Leiden: Brill. DOI logoGoogle Scholar
Konarska-Zimnicka, Sylwia
2018 „Wenus panią roku, Mars towarzyszem…“: astrologia w Krakowie XV i początku XVI wieku [“Venus, Lady of the Year, Mars – Companion…”: Astrology in Cracow in the 15th and early 16th Centuries]. Kielce: Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego.Google Scholar
Korolko, Mirosław
1980 Średniowieczna pieśń religijna polska [Medieval Polish religious song]. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.Google Scholar
Kowalewicz, Henryk
1967 Zasób, zasięg terytorialny i chronologia polsko-łacińskiej liryki średniowiecznej [Resource, territorial range, and chronology of Polish-Latin Medieval poetry]. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.Google Scholar
Kürbis, Brygida
2001 “Dagome iudex – studium krytyczne” [Dagome iudex – Critical Study], in: Na progach historii, 2. O świadectwach do dziejów kultury Polski średniowiecznej [On the threshold of history, 2. On the testimonies to the history of Medieval Poland], ed. Brygida Kürbis. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.Google Scholar
Kuzmová, Stanislava
2013 Preaching Saint Stanislaus. Medieval Sermons on Saint Stanislaus of Cracow, His Image and Cult. Warszawa: DiG.Google Scholar
Lewański, Julian
1981 Dramat i teatr średniowiecza i renesansu w Polsce [Drama and theatre of the Middle Ages and Renaissance in Poland]. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.Google Scholar
Markowski, Mieczysław
1990 Astronomica et astrologica Cracoviensia ante annum 1550. Firenze: L.S. Olschki.Google Scholar
2001 “Der Skotismus an der Krakauer Universität im Mittelalter.” Mediaevalia Philosophica Polonorum, 34: 147–161.Google Scholar
2002 “Die Grundzüge der Krakauer Artistenfakultät im späten Mittelalter.” Acta Mediaevalia, 15: 117–130.Google Scholar
Masłej, Dorota
2016 Modlitwa Pańska w polskim średniowieczu. Znad staropolskich rękopisów [Lord’s prayer in the Polish Middle Ages. From Old-Polish manuscripts]. Poznań, Wydawnictwo Rys.Google Scholar
2020 Jak rodził się średniowieczny tekst. Tak zwane kazania augustiańskie w perspektywie historycznojęzykowej [How a Medieval text was born. The so-called Augustinians Sermons in a historical-linguistic perspective]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie Studia Polonistyczne.Google Scholar
Mews, Constant J.
2002 “Manuscripts in Polish libraries copied before 1200 and the expansion of Latin Christendom in the eleventh and twelfth centuries.” Scriptorium 56:1: 80–118. DOI logoGoogle Scholar
Michałowska, Teresa
2002 Średniowiecze [The Middle Ages]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.Google Scholar
2003 Mediewistyka literacka w Polsce [Literary Medieval studies in Poland]. Series: Studia Staropolskie. Series Nova, vol. 5. Warszawa: Instytut Badań Literackich.Google Scholar
(ed) 2007a „Septem artes” w kształtowaniu kultury umysłowej w Polsce średniowiecznej. (Wybrane zagadnienia) [„Septem artes” in shaping intellectual culture in Medieval Poland. (Selected Issues)]. Wrocław: Wydawnictwo CHRONICON.Google Scholar
(ed) 2007b Średniowieczna teoria literatury w Polsce. Rekonesans [Medieval literary theory in Poland. Reconnaissance]. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.Google Scholar
2011 Leksykon. Literatura polskiego średniowiecza [Lexicon. Literature of the Polish Middle Ages]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.Google Scholar
Mikoś, Michael J.
1982 Medieval Literature in Poland. New York: Garland.Google Scholar
Mühle, Eduard
2014 Die Chronik der Polen des Magisters Vincentius. Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft.Google Scholar
Nowak, Krzysztof
2015 “Language Change in the Dictionary of Polish Medieval Latin.” ALMA, 73: pp. 309–319. DOI logoGoogle Scholar
Ożóg, Krzysztof
2009 The Role of Poland in the Intellectual Development of Europe in the Middle Ages. Kraków: Societas Vistulana.Google Scholar
Stępień, Paweł
(ed) 2009 Kazania Świętokrzyskie. Nowa edycja, nowe propozycje badawcze. Warszawa: Biblioteka Narodowa.Google Scholar
Sudhoff, Karl
1916 “Antipocras, Streitschrift für mystische Heilkunde in Versen.” Archiv 9: 31–52.Google Scholar
von Güttner-Sporzyński, Darius
(ed) 2017 Writing History in Medieval Poland: Bishop Vincentius of Cracow and the “Chronica Polonorum.” Cursor Mundi 28. Turnhout: Brepols. DOI logoGoogle Scholar
Wójcik, Rafał
(ed) 2008 Culture of Memory in East Central Europe in the Late Middle Ages and Early Modern Period. Conference Proceedings – Ciążeń, March 12–14, 2008. Series: Prace Biblioteki Uniwersyteckiej, nr. 30. Poznań: Biblioteka Uniwersytecka.Google Scholar
Woronczak, Jerzy
1956 Teksty polskie w rekopisie Nr 43 Biblioteki kapitulnej we Wroclawiu z polowy 15 wieku [Die polnischen Texte in der Handschrift Nr 43 der Domkapitel-Bibliothek in Wroclaw (Breslau) aus der Mitte des 15. Jahrhunderts]. Wroclaw: Panstwowe Wydawn.Google Scholar
Wydra, Wiesław – Lewaszkiewicz Tadeusz
2017 Ewangeliarz kanoników regularnych laterańskich w Krakowie z XV wieku [Regular Canon Gospel Book from Cracow from the 15th Century]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie Studia Polonistyczne.Google Scholar
Wydra, Wiesław – Rzepka, Wojciech Ryszard
2004 Chrestomatia staropolska: Teksty do roku 1543 [Old-Polish Chrestomathia: Texts until 1543]. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.Google Scholar
Wydra, Wiesław
1992 Władysław z Gielniowa: z dziejów średniowiecznej poezji polskiej [Władysław of Gielniów: From the History of Medieval Polish Poetry]. Poznań: Bestseller.Google Scholar
2000 Dlaczego pod Grunwaldem śpiewano Bogurodzicę? Trzy rozdziały o najdawniejszych polskich pieśniach religijnych [Why Bogurodzica was sung at the Grunwald Battle? Three chapters on three oldest Polish Religious Songs]. Poznań, Wydawnictwo Poznańskie Studia Polonistyczne.Google Scholar
2018 Śmierci z Mistrzem dwojakie gadania… Nieznany drukowany przekaz „Rozmowy mistrza Polikarpa ze Śmiercią” z 1544 r. [Two conversations of Death with the Master… The Unknown Printed Transmission of the “Dialogue of Master Polycarpus with Death”]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie Studia Polonistyczne.Google Scholar

Web resources

eLexicon of the Polish Medieval Latin
[URL]
[URL]
A guide to medieval manuscript books in Polish collections [URL]
Old Polish Apocrypha of the New Testament
[URL]