Cover not available
Article published In:
Historiographia Linguistica
Vol. 29:1/2 (2002) ► pp.145–163

Dutch linguists between Humboldt and Saussure

The case of Jac. van Ginneken (1877–1945)

| Vrije Universiteit Amsterdam

The impact Ferdinand de Saussure’s Cours de linguistique générale (1916) had on Dutch linguistics in the 1930s and 1940s has not yet become the object of a thorough investigation. It can be pointed out, however, that in the interwar period Dutch reactions to the Cours were of a mixed character. When one finds Saussure’s book referred to by leading Dutch linguists such as Etsko Kruisinga (1875–1944), H. J. Pos (1898–1955) and A. W. de Groot (1892–1963), the question should be asked to what extent the Cours was seen as a new and important specimen of linguistic theorizing. Moreover, it can be argued that several Dutch linguists felt themselves to be in a different linguistic tradition. Such is definitely the case with Jac. van Ginneken (1877–1945). He took part in the organization of the first international congress of linguists (1928) and the first international phonetic congress (1932). Although critical of the Cours, he sympathized with the Prague approach to phonology, of which he was one of the early propagandists in Western Europe. However, he did not become a confirmed structuralist. Practising a holistic approach to language and culture he felt more affinity with the ‘Neolinguists’, and tended to revert to 19th-century thinkers such as Wilhelm von Humboldt (1767–1835), as some of his papers clearly show. In an intriguing posthumous essay, Het mysterie der menschelijke taal (‘The mystery of human language’, 1946), Van Ginneken acknowledged that over the years language had become a mystery to him.

Published online: 15 August 2002
DOI logo
https://doi.org/10.1075/hl.29.1.10noo
References
Brom, Gerard
1955 “Pater van Ginneken”. Roeping 311.273–288.Google Scholar
Chevalier, Jean-Claude
2000 Corpus representatif des grammaires et des traditions linguistiques éd. par Bernard Colombat assisté de Elisabeth Lazcano, Tome II1. (=Histoire Epistémologie Language, Hors-Série no 3), 432–434. Paris: S.H.E.S.L.Google Scholar
Daalder, Saskia
1996 “Hendrik Josephus Pos”. Lexicon Grammaticorum: Who’s who in the history of world linguistics ed. by Harro Stammerjohann et al., p. 747. Tübingen: Max Niemeyer.Google Scholar
1999a H. J. Pos (1898–1955): Studies over zijn filosofie van taal en taalwetenschap met een bibliografie van gepubliceerde commentaren op zijn persoon en werk. Unpubl. doctoral diss. Vrije Universiteit Amsterdam. Vol. I1: Studies; vol II1: Bibliografie.Google Scholar
1999b Bibliografie van gepubliceerde commentaren op persoon en werk van de Nederlandse filosoof H. J. Pos (1898–1955). Amsterdam: Stichting Neerlandistiek VU & Münster: Nodus.Google Scholar
Daan, Jo
2000 Geschiedenis van de dialectgeografie in het Nederlandse taalgebied: Rondom Kloeke en het Dialectenbureau. Amsterdam: Koninklijke Akademie van Wetenschappen.Google Scholar
Derkx, Peter
1994 H. J. Pos, 1898–1955: Taalkundige en geëngageerd filosoof. Hilversum: Verloren.Google Scholar
De Tollenaere, Félicien
1960a Alfabetische of ideologische lexicografie ? (= Bijdragen tot de Nederlandse taal-en letterkunde uitgegeven vanwege de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1.) Leiden: E. J. Brill.Google Scholar
1960b “Lexicographie alphabétique ou idéologique”. Cahiers de lexicologie 21.19–29.Google Scholar
Elffers, Els
1996 “Van Ginneken als psycho – syntheticus”. Foolen & Noordegraaf 1996, 51–80.Google Scholar
1999 “Psychological Linguistics”. Sprachtheorien der Neuzeit I: Der epistemologische Kontext neuzeitlicher Sprach- und Grammatiktheorien (= Geschichte der Sprachtheorie, 4.) hrsg. von Peter Schmitter, 301–341. Tübingen: Gunter Narr.Google Scholar
Essen, Arthur Joseph van
1983a E. Kruisinga: A Chapter in the History of Linguistics in the Netherlands. Leiden: Martinus Nijhoff. DOI logoGoogle Scholar
1983b “Language Universals, Language Individuality, and Linguistic Relativity in the Works of Etsko Kruisinga”. Sound Structures: Studies for Antonie Cohen ed. by Marcel van den Broecke, Vincent van Heuven & Wim Zonneveld, 71–79. Dordrecht: Foris. DOI logoGoogle Scholar
Foolen, Ad & Jan Noordegraaf
eds. 1996 De taal is kennis van de ziel: Opstellen over Jac. van Ginneken (1877–1945). Münster: Nodus.Google Scholar
van Ginneken, Jac
1907 Principes de linguistique psychologique: Essai synthétique. Amsterdam: E. van der Vecht.Google Scholar
1913–1914 Handboek der Nederlandsche taal: De sociologische struktuur der Nederlandsche taal. 21 vols. Nijmegen: L. C. G. Malmberg.Google Scholar
1917 Als ons moedertaalonderwijs nog ooit gezond wil worden. Nijmegen: L. C. G. Malmberg.Google Scholar
1918 Review of F. de Saussure, Cours de linguistique Générale (Lausanne & Paris: Payot 1916) Indogermanisches Jahrbuch 51.22–23.Google Scholar
1923 De nieuwe richting in de taalwetenschap. Utrecht & Nijmegen: Dekker & v.d. Vegt en J. W. v. Leeuwen.Google Scholar
1926 Notice on F. de Saussure, Cours de linguistique générale. 2e éd. Paris: Payot 1922 Indogermanisches Jahrbuch 10.37.Google Scholar
1932 “De cultuurschat der Nederlandsche taal”. Onze Taal 1:5.17–24.Google Scholar
1942–1943 Dictaat Beginselen der Algemeene Taalwetenschap (Lectures on the Principles of General linguistics). Unpubl., Van Ginneken Archives, Katholieke Universiteit Nijmegen, file 464.Google Scholar
1943 De studie der Nederlandsche streektalen. Amsterdam: Elzevier.Google Scholar
1946 Het mysterie der menschelijke taal. (= Haarlemse voordrachten, 2.) Haarlem: Bohn.Google Scholar
1954 Drie Waterlandsche dialecten (= Publikaties van de Stichting voor het bevolkingsonderzoek in de drooggelegde Zuiderzeepolders, 18.) Vol. I1: Grammatica, phonologie, klankleer, ed. by Antonius Angelus Weijnen; Vol. II1: De structuur van de woordenschat, ed. by Maria van den Hombergh-Bot. Alphen aan den Rijn: N. Samsom.Google Scholar
Hagen, Anton M.
1992 “Dutch Dialectology: the national and the international perspective”. The History of Linguistics in the Low Countries ed. by Jan Noordegraaf, Kees Versteegh & Konrad Koerner, 329–353. Amsterdam & Philadelphia: John Benjamins. DOI logoGoogle Scholar
Hüllen, Werner
1990 “Rudolf Hallig and Walter von Wartburgs Begriffssystem and its Non-/acceptance in German Linguistics”. Essays towards a History of Semantics ed. by Peter Schmitter, 129–168. Münster: Nodus.Google Scholar
Hutton, Christopher M.
1999 Linguistics and the Third Reich: Mother-tongue fascism, race and the science of language. London & New York: Routledge.Google Scholar
Joosten, Jos
1998 Lijnen en breuken: Een kleine historische beschouwing over het Nijmeegse Instituut Nederlands. Nijmegen: Vantilt.Google Scholar
Kruisinga, Etsko
1938 Het Nederlands van nu. Amsterdam: Wereldbibliotheek. (2nd ed., revised and enlarged by H. Godthelp. Amsterdam: Wereldbibliotheek 1951.)Google Scholar
Lichtendahl, Liesbeth
1996 “De genese van het Handboek der Nederlandsche taal (1913–1914) van Jac. van Ginneken”. Voortgang: Jaarboek voor de neerlandistiek 161.141–171.Google Scholar
Noordegraaf, Jan
1991 “Hendrik J. Pos (1898–1955) and the History of Linguistics”. Neue Fragen der Linguistik: Akten des 25. Linguistisches Kolloquiums, Paderborn 1990, hrsg. von Elisabeth Feldbusch, Reiner Pogarell & Cornelia Weiss. Band 11: Bestand und Entwicklung, 55–63. Tübingen: Niemeyer. (Repr. in The Dutch Pendulum: Linguistics in The Netherlands 1740–1900 by Jan Noordegraaf, 159–174. Münster: Nodus 1996.)Google Scholar
1996 “Ginneken, Jacobus Johannes Antonius van”. Lexicon Grammaticorum: Who’s who in the history of world linguistics ed. by Harro Stammerjohann et al., 344–345. Tübingen: Niemeyer.Google Scholar
1997 Voorlopig verleden: Taalkundige plaatsbepalingen, 1797–1960. Münster: Nodus.Google Scholar
1999 “Willem Bilderdijk (1756–1831) and the Science of Language: A Dutch linguist between two worlds”. History of Linguistics 1996. Vol. II1: From Classical to Contemporary Linguistics: Selected Papers from the Seventh International Conference on the History of the Language Sciences (ICHOLS VII) Oxford, 12–17 September 1996 ed. by David Cram, Andrew Linn & Elke Nowak (= Studies in the History of the Language Sciences, 95), 193–204. Amsterdam & Philadelphia: John Benjamins. DOI logoGoogle Scholar
Percival, W. Keith
1981 “The Saussurean Paradigm: Fact of Fantasy?”. Semiotica 361.33–49. DOI logoGoogle Scholar
Pos, Hendrik Josephus
1924–32 Dictaten Algemene Taalwetenschap (Lectures on General Linguistics). Unpubl., H. J. Pos Archives, Amsterdam University Library.Google Scholar
1931 “Taal”. Encyclopedisch handboek van het moderne denken ed. by A. C. Elsbach et al. Vol. II1, 434–439. Arnhem: Van Loghum Slaterus.Google Scholar
1934 “Bibliographie concernant les ouvrages de Philosophie Linguistique parus de 1931 à 1933”. Recherches philosophiques 31.473–487.Google Scholar
van der Stroom, Gerrold
1995 The Reception of Jac. Van Ginneken’s Language Biology. (= Cahiers voor Taalkunde, 13.) Amsterdam: Stichting Neerlandistiek VU & Münster: Nodus.Google Scholar
1999 “Jac. van Ginneken in de Tweede Wereldoorlog”. Voortgang: Jaarboek voor de neerlandistiek 181.177–209.Google Scholar
Schuchardt, Hugo
1917 Review of F. de Saussure, Cours de linguistique générale (Lausanne & Paris: Payot 1916) Literaturblatt für Germanische und Romanische Philologie 381. cols. 1–9.Google Scholar
Thilo, Ulrich Ch. M.
1989 Rezeption und Wirkung des Cours de linguistique générale. Überlegungen zu Geschichte und Historiographie der Sprachwissenschaft. Tübingen: Gunter Narr.Google Scholar
Uhlenbeck, E. M.
1977 “Roman Jakobson and Dutch Linguistics”. Roman Jakobson. Echoes of his scholarship ed. by Daniel Armstrong & C. H. van Schooneveld, 485–502. Lisse: Peter de Ridder.Google Scholar
Veering, Jan
1966 Mogelijkheden en moeilijkheden van taalverzorging. Doctoral diss. Technical University Delft. Delft: Van Markens Drukkerij.Google Scholar
Weijnen, Antonius Angelus
1948 “Jac. van Ginneken (Oudenbosch, 21 April 1877 – Nijmegen, 20 October1945)”. Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden 1946–1947, 50–61Google Scholar
1988 “Het taalkundig klimaat in Nederland in 1948”. De naamkunde tussen taal en cultuur ed. by Rob Rentenaar & Ellen Palmboom, 1–7. Amsterdam: P. J. Meertens-Instituut.Google Scholar
de Witte, [A.] Josephus Johannes
1951 “Ginneken, Jac. J. A. van”. De Katholieke Encyclopaedie, 2nd ed. Vol.XI1, cols. 825–826. Amsterdam & Antwerpen: Uitgevers Maatschappij Joost van den Vondel & Standaard-Boekhandel.Google Scholar
Cited by

Cited by 1 other publications

Romand, David
2021. Psychologie affective allemande et sciences du langage au début du xxe siècle. Le concept de sentiment dans la « linguistique psychologique » de Jac. van Ginneken. Histoire Épistémologie Langage :43-2 ► pp. 57 ff. DOI logo

This list is based on CrossRef data as of 30 april 2024. Please note that it may not be complete. Sources presented here have been supplied by the respective publishers. Any errors therein should be reported to them.