Esperanto and Esperantism

SUMARIO Esperanto y esperantismo: Simbolo y motivatión en el mouimiento por la equidad lingüistica Una manera de lograr un mayor grado de equidad linguistica es el uso de una lengua auxiliar internacional creada con tal fin. El esperanto es la lengua artificial internacional más evidente. Sólo el esperanto, a diferencia de cientos de esquemas, ha devenido en lengua de una comunidad hablante significativa. ?Por qué? En sus inicios el esperanto estuvo protegido de las tendencias reformistas y divisorias gracias (1 ) a la opinión general de que el volapük, un proyecto anterior, fracasó debido a las constantes reformas y (2) al surgimiento del ido, una rama del esperanto, que alejó posibles reformadores del proprio movimiento esperantista, dejando a los visionarios sociales en vez de los visionarios lingüistas. Actualmente (como en el pasado) las corresponencias simbólicas que asume en diferentes contextos sociales y culturales, son una clave importante para entender las diferencias de interés en el esperanto. Éstas son discutidas especialmente en relación al los Estados Unidos. RESUMO Esperanto kaj esperantismo: Simboloj kaj motivoj en movado por lingva egaleco Unu ilo por estigi lingvan egalecon estas intence kreita internacia helplingvo. La plej videbla artefarita internacia lingvo estas Esperanto. Nur Esperanto, malsimile al centoj da aliaj projektoj, fariĝis lingvo de signifa lingvokomunumo. Kial? Komence Esperanton kontraŭ disigaj tendencoj reformemaj ŝirmis (1) la ĝenerala kompreno, ke Volapuko malsukcesis pro konstantaj reformoj, kaj (2) la ekesto de Ido, kiu allogis reformemulojn. Tio lasis al la centra movado idealistojn sociajn, ne lingvistikajn. Hodiaŭ, samkiel antaŭe, grava ŝlosilo por kompreni la distribuon de intereso pri Esperanto estas ĝiaj simbolaj nuancoj en diversaj sociaj kaj kulturaj medioj. Tiuj ĉi pritraktiĝas rilate precipe al Usono.