Article published In:
Translation and Interpreting StudiesVol. 10:2 (2015) ► pp.243–262
Translation theories in “the other Europe”
The Polish tradition
Since the mid-1950s much research has been carried out in the field of translation theories in Poland. Although the results that emerged were often of considerable interest, Polish translation theories are often ignored by experts in the West. This article investigates the Polish contribution to theoretical discussions of translation. Early contributions to the debate, in 1955, characterized by a “linguistic” approach, warned against theories limiting the “unit of translation” to single words, thus neglecting the “text.” Linguist O. A. Wojtasiewicz stressed the semiotic, psychological, and cultural nature of translation. Around the mid-1960s a group of scholars from the “Poznań School” focused on literary translation. They saw literary translation as a semiotic process and produced a theoretical and descriptive research that could be defined as “target-oriented.” Their methods are typified by the particular attention given to diachronic and reception perspectives. Since the mid-1970s, in marked opposition to the “predominant role of literary texts” in Polish translation studies, F. Grucza and scholars from Warsaw University (“Warsaw School”) favored other areas of research, such as oral translation and specialized translation and interpreting. From the research carried out in Warsaw, a new perspective opened up within the linguistic approach, resulting in a new definition of the equivalence based on cognitive and pragmatic factors. This line of research also involved cognitive linguistics, as of the 1990s the most noteworthy innovation in Polish translation studies. Since 1990 the research field has become more varied: there are now more translation study centers (Cracow, Łódź, Lublin, Gdańsk…), and the field of investigation has broadened, now following on the heels of Western debate, with which there is now more contact.
References
Baer, Brian James
(ed) 2011 Contexts, Subtexts, and Pretexts. Literary Translation in Eastern Europe and Russia. Amsterdam: John Benjamins. 
Baker, Mona, and Gabriela Saldanha
(eds) 2009 Encyclopedia of Translation Studies (Second edition). New York and London: Routledge.
Balcerzan, Edward
1968 Styl i poetyka twórczości dwujęzycznej Brunona Jasieńskiego. Z zagadnień teorii przekładu. Wrocław: Ossolineum.
Balcerzan, Edward, and Ewa Rajewska
(eds) 2007 Pisarze polscy o sztuce przekładu 1440–2005. Antologia. Poznań: Wydawnictwo poznańskie.
Barańczak, Stanisław
1974 “Przekład artystyczny jako „samoistny” i „związany” obiekt interpretacji (Na marginesie niektórych polskich tłumaczeń Gottfrieda Benna).” In Z teorii i historii przekładu artystycznego. Materiały z konferencji naukowej w Szczawnicy (17–19 March 1972), ed. by Jacek Baluch, 47–74. Kraków: Nakład Uniwersytetu Jagiellońskiego.
1990 “Mały, lecz maksymalistyczny manifest translatologiczny albo: Tłumaczenie się z tego, że tłumaczy się wiersze również w celu wytłumaczenia innym tłumaczom, iż dla większości tłumaczeń wierszy nie ma wytłumaczenia.” Teksty drugie 31: 7–66.
Bogusławski, Andrzej
1976 “Zagadnienia jednostek przekładowych.” In Problemy językoznawstwa porównawczego, ed. by M. Bobran, 41–62. Rzeszów: Wydawnictwo Uczelniane.
1978 “Uwagi o przekładzie i jego wartościowaniu.” Przegląd Humanistyczny 21: 39–52.
Ceccherelli, Andrea, Lorenzo Costantino, and Cristiano Diddi
(eds) 2015 Translation Theories in the Slavic Countries. Salerno: E.C.I.
Cheung, Martha
(ed) 2006 An Anthology of Chinese Discourse on Translation. Manchester: St. Jerome.
Doroszewski, Witold
1968 “O idiomatyczności języków.” Prace filologiczne. XIX. Poświęcony VI międzynarodowemu kongresowi slawistów w Pradze: 5–22.
Filipowicz-Rudek, Maria
2000 “Przekład jako seria.” In Mała encyklopedia przekładoznawstwa, ed. by U. Dąbska-Prokop, 182–184. Częstochowa: Educator.
Finkel’, Oleksandr
1929 Teoriia i praktyka perekladu. Kharkiv: Ukrains’ke Vidavnictvo.
1962 “Ob avtopierievodie (Na materiale avtorskich pierievodov G. F. Kvitki-Osnowyanienko).” In Teoriya i kritika perevoda, ed. by B.A. Larin, 104–125. Leningrad: Izd.vo LGU.
Gentzler, Edwin
2001 Contemporary Translation Theories (Second edition). Clevedon: Multilingual Matters.
Grucza, Franciszek
1979 “Uwagi o translatoryce.” Sprawozdania Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk 951: 68–70.
1981a “Zagadnienia translatoryki.” In Glottodydaktyka a translatoryka, ed. by Franciszek Grucza, 9–27. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
(ed) 1981b Glottodydaktyka a translatoryka. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
(ed) 1985 Lingwistyka, glottodydaktyka, translatoryka. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
(ed) 1986 Problemy translatoryki i dydaktyki translatorycznej. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
(ed) 1992 Język, kultura – kompetencja kulturowa. Materiały z XIII sympozjum zorganizowanego przez Instytut Lingwistyki Stosowanej UW, Zaborów, 5–8 listopada 1987 r. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Hejwowski, Krzysztof
2004 Translation. A Cognitive-Communicative Approach. Olecko: Wydawnictwo Wszechnicy Mazurskiej.
Hermans, Theo
(ed) 2006 Translating Others, Vols. 1 and 21. Manchester: St. Jerome.
Holmes, James S.
1970 “Preface.” In The Nature of Translation. Essays on the Theory and Practice of Literary Translation, ed. by James S. Holmes, Frans de Haan, and Anton Popovič, vii–xvi. The Hague: Mouton.
Holmes, James S., Frans de Haan, and Anton Popovič
(eds) 1970 The Nature of Translation. Essays on the Theory and Practice of Literary Translation. The Hague: Mouton.
Hung, Eva, and Judy Wakabayashi
(eds) 2005 Asian Translation Traditions. Manchester: St. Jerome.
Ingarden, Roman
1931 Das literarische Kunstwerk. Eine Untersuchung aus dem Grenzgebeit der Ontologie. Logik und Literaturwissenschaft. Halle: Max Niemeyer Verlag.
1955 “O tłumaczeniach.” In O sztuce tłumaczenia, ed. by Michał Rusinek, 127–190. Wrocław: Ossolineum.
Inggs, Judith, and Libby Meintjes
(eds) 2009 Translation Studies in Africa. London and New York: Continuum.
Jarniewicz, Jerzy
2012 Gościnność słowa. Szkice o przekładzie literackim. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Jettmarová, Zuzana
2008 “Czech and Slovak Translation Theories: The Lesser-Known Tradition.” In Tradition versus Modernity: from the Classic Period of the Prague School to Translation Studies at the Beginning of the 21st Century, ed. by Jana Králová and Zuzana. Jettmarová, 15–46. Charles University: Prague.
2011 “Editor’s Introduction to the English Edition.” In The Art of Translation, ed. by Jiri Levy (trans. Patrick Corness), ix–xiv. Amsterdam: John Benjamins.
Karcz, Andrzej
2002 The Polish Formalist School and Russian Formalism. Rochester, NY: University of Rochester Press.
Karpowicz, Tomasz
2006 “Językoznawstwo.” In Humanistyka polska. W latach 1945–1990, ed. by Urszula Jakubowska and Jerzy Myśliński, 183–205. Warszawa: IBL.
Kielar, Barbara Zofia
1977 Language of the Law in the Aspect of Translation. Warszawa: Wydawnictwa UW.
1988 Tłumaczenie i koncepcje translatoryczne. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Kittel, Harald. et al.
(eds) 2011 An International Encyclopedia of Translation Studies, Vol. III1. Berlin: Walter de Gruyter.
Klemensiewicz, Zenon
1955 “Przekład jako zagadnienia językoznawstwa.” In O sztuce tłumaczenia, ed. by Michał Rusinek, 85–98. Wrocław: Ossolineum
Kopczyński, Andrzej
1980 Conference Interpreting. Some Linguistic and Communicative Problems. Poznań: WN UAM.
Kothari, Rita, and Judy Wakabayashi
2009 Introduction. In Decentering Translation Studies: India and Beyond, ed. by Rita Kothari and Judy Wakabayashi, 1–5. Amsterdam: John Benjamins.
Kraskowska, Ewa
1985 “Dwujęzyczność a problemy przekładu.” In Miejsca wspólne. Szkice o komunikacji literackiej i artystycznej, ed. by Edward Balcerzan and Seweryna Wysłouch, 182–204. Warszawa: PWN.
1989 Twórczość Stefana Themersona. Dwujęzyczność a literatura. Wrocław: Ossolineum.
2011 “Culture and Translation in Poland.” In An International Encyclopedia of Translation Studies, ed. by Harald Kittel. et al., 2127–2133. Berlin: Walter de Gruyter.
Krzeszowski, Tomasz Paweł
1981 “Tłumaczenie jako czynność pragmatyczna.” In Glottodydaktyka a translatoryka, ed. by Franciszek Grucza, 31–42. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Legeżyńska, Anna
1986 Tłumacz i jego kompetencje autorskie. Na materiale powojennich tłumaczeń A. Puszkina, W. Majakowskiego, I. Krylowa i A. Błoka. Warszawa: PWN.
Lewicki, Roman
1993 Konotacja obcości w przekładzie. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Curie-Skłodowskiej.
Levý, Jiří
Lukszyn, Jurij
(ed) 1993 Tezaurus terminologii translatorycznej. Warszawa: PWN.
Marchwiński, Adam
1985 “Pragmatyczne aspekty tłumaczenia.” In Lingwistyka, glottodydaktyka, translatoryka, ed. by Franciszek Grucza, 263–272. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Rusinek, Michał
(ed) 1955 O sztuce tłumaczenia. Wrocław: Ossolineum.
Sadkowski, Wacław
2002 Odpowiednie dać słowu słowo. Zarys dziejów przekładu literackiego w Polsce. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Sławek, Tadeusz
1991 “Kalibanizm. Filozoficzne dylematy tłumaczenia.” In Przekład artystyczny. Problemy teorii i krytyki przekładu, ed. by Piotr Fast, 7–18. Katowice: UŚ.
Steiner, George
1976 After Babel: Aspects of Language and Translation. Oxford: Oxford University Press.
Święch, Jerzy
1976 “Przekład a problemy poetyki historycznej.” In Problemy metodologiczne współczesnego literaturoznawstwa, ed. by Henryk Markiewicz and Janusz Sławiński, 360–383. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Tabakowska, Elżbieta
1990 “Językoznawstwo kognitywne i poetyka przekładu.” Teksty drugie 31: 97–113.
1991 “Tłumaczenie gramatyki czy przekład kultury?.” In Język a komunikacja, Vol. 41, ed. by Jerzy Bartmiński and R. Grzegorczykowa, 7–79. Krakow: Tertium.
1993 Cognitive Linguistics and Poetics of Translation. Tübingen: Naar.
2002 “Bariery kulturowe są zbudowane z gramatyki.” In Przekład – Język – Kultura, ed. by Roman Lewicki, 25–34. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
2009 “Polish Tradition.” In Encyclopedia of Translation Studies. Second edition, ed. by Mona Baker and Gabriela Saldanha, 501–509. New York and London: Routledge.
Tomkowski, Jan
2006 “Nauka o literaturze.” In Humanistyka polska, w latach 1945–1990, ed. by Urszula Jakubowska and Jerzy Myśliński, 156–182. Warszawa: IBL.
Tymoczko, Maria
1999 Translation in a Postcolonial Context. Manchester: St. Jerome.
van Doorslaer, Luc, and Peter Flynn
2011 “On Constructing Continental Views on Translation Studies: An Introduction.” Translation and Interpreting Studies 6 (2): 113–120.
Wawrzyniak, Zdzisław
1991 Praktyczne aspekty translacji literackiej na przykładzie języków niemeckiego i angielskiego. Warszawa: PWN.
Wilczek, Piotr
2005 (Mis)translation and (Mis)interpretation: Polish Literature in the Context of Cross-Cultural Communication. Frankfurt am Main: Peter Lang.
Wierzbicka, Anna
1972 Semantic Primitives. Frankfurt am Main: Athenäum Verlag.
Wojtasiewicz, Olgierd Adrian
1957 Wstęp do teorii tłumaczenia. Wrocław: Ossolineum-PAN.
Ziomek, Jerzy
1965 Staff i Kochanowski. Próba zastosowania teorii informacji w badaniach nad przekładem. Poznań: UAM.
1975 “Kto mówi?.” Teksty 61: 44–55.
Zlateva, Palma
(ed) 1993 Translation as Social Action: Russian and Bulgarian Perspectives. London and New York: Routledge.
Cited by
Cited by 1 other publications
Kalnychenko, Oleksandr
This list is based on CrossRef data as of 1 december 2023. Please note that it may not be complete. Sources presented here have been supplied by the respective publishers. Any errors therein should be reported to them.