Chapter 4
À volta da tradição manuscrita das cantigas de Martim Codax
The trajectory of the manuscript tradition of Galician-Portuguese troubadour poetry, after Carolina de Michaëlis’ reflections at the beginning of the 20th century, changed course in the 1960s as the work of Martim Codax was included in it throughout the second half of the 20th century. In the 1990s, new research resulted in the clarification of its internal structure and in the identification, within the cancioneiros or song books from the 16th century, of individual and collective cancioneiros, socially ordered anthologies or simple individual collections scattered throughout the cancioneiros, especially towards the end of their different sections. The present chapter tries to include the results of research on the manuscript tradition of the cantigas, at the same time as it offers a review of the trajectory followed by the inclusion of Martim Codax’s work in the collective cancioneiros.
Article outline
- 1.Principais fontes escritas da canção trovadoresca galego-portuguesa
- 2.Percursos da tradição manuscrita
- 3.A obra de Martim Codax e sua integração nos cancioneiros
- 4.Sobre o futuro da Tradição
-
Bibliografia
References
Bibliografia
Arbor Aldea, Mariña
(coord.) 2016 Pergamino Vindel. Barcelona: M. Moleiro Editor.
Arbor Aldea, Mariña
2017 “
La tradición fluida: Pai Gomez Charinho.” Em
De lagrymas fasiendo tinta…, ed. por
Virginie Dumanoir, 35–55. Madrid: Casa de Velázuez (agradeço à autora a disponibilização do texto antes da sua publicação).
Braga, Teófilo
(ed.) 1878 Cancioneiro Portuguez da Vaticana. Lisboa: Imprensa Nacional.
Cintra, Luís Filipe Lindley
1973 “
Introdução”, Cancioneiro Português da Biblioteca Vaticana (Cód. 4803).
Reprodução facsimilada, VII-XVIII. Lisboa: Centro de Estudos Filológicos e Instituto de Alta Cultura.
Cintra, Luís Filipe Lindley
1982 “
Apresentação”, Cancioneiro da Biblioteca Nacional (Colocci-Brancuti) Cod. 10991.
Reprodução facsimilada. Lisboa: Imprensa Nacional – Casa da Moeda.
Cohen, Rip
(ed.) 2003 500 Cantigas d’Amigo. Porto: Campo das Letras.
Cunha, Celso
1986 “
Sobre o texto e a interpretação das cantigas de Martim Codax.” Em
Critique Textuelle Portugaise. Actes du Colloque (Paris 20–24 Octobre 1981), ed. por
Eugenio Asensio et al., 65–83. Paris: FCG-Centre Culturel Portugais.
D’Heur, Jean-Marie
1974 “
Sur la tradition manuscrite des chansonniers galiciens-portugais.”
Arquivos do Centro Cultural Português VIII: 3–43.
D’Heur, Jean-Marie
1984 “
Sur la généalogie des chansonniers portugais d’Ange Colocci.”
Boletim de Filologia XXIX: 23–34.
Fernández Guiadanes, Antonio
2016 “
Dúas notas sobre a transmisión manuscrita da lírica profana galego-portuguesa.” Em
Cantares de Amigos. Estudos en homenaxe a Mercedes Brea, 369–375. Santiago de Compostela: USC.
Ferrari, Anna
1979 “
Formazione e struttura del Canzoniere Portoghese della Biblioteca Nazionale di Lisbona (cod. 10991: Colocci-Brancuti).”
Arquivos do Centro Cultural Português XIV: 27–142.
Ferrari, Anna
1991 “
Le chansonnier et son double.” Em
La Lyrique Romane Médiévale. La tradition des chansonniers, Actes du Colloque de Liège 1989, ed. por
M. Tyssens, 301–327. Liège: Bibliothèque de la Faculté de Philosophie et Lettres de l’Université de Liège.
Ferrari, Anna
1993 “
Cancioneiro da Biblioteca Nacional (Colocci-Brancuti)” e “Cancioneiro da Biblioteca Vaticana.” Em
Dicionário da Literatura Medieval Galega e Portuguesa, ed. por
Giulia Lanciani e
Giuseppe Tavani, 119–123 e 123–126. Lisboa: Caminho.
Ferreira, Manuel Pedro
1986 O Som de Martin Codax. Sobre a dimensão musical da lírica galego-portuguesa (séculos XII-XIV). Lisboa: Imprensa Nacional – Casa da Moeda.
Ferreira, Manuel Pedro
1991 “
Relatório preliminar sobre o conteúdo musical do fragmento Sharrer.” Em
Actas do IV Congresso da Associação Hispânica de Literatura Medieval, coord. por
Aires Augusto Nascimento e
Cristina Almeida Ribeiro, Vol. I, 35–42. Lisboa: Edições Cosmos.
Ferreira, Manuel Pedro
2009 “
Codax revisitado.” Em
Aspectos da Música Medieval no Ocidente Peninsular. Vol. 1: Música palaciana, 88–100. Lisboa: Imprensa Nacional – Casa da Moeda / Fundação Calouste Gulbenkian.
Filgueira Valverde, José
1949 “
Lírica medieval gallega y portuguesa.” Em
Historia General de las Literaturas Hispánicas, dir. por
Guillermo Díaz Plaja, Vol. I, 554–563. Barcelona: Editorial Barna.
Gonçalves, Elsa
1976 La Tavola Colocciana ‘Autori Portughesi’. Paris: Fundação Calouste Gulbenkian-Centro Cultural Português.
Gonçalves, Elsa
1991 “
Sur la lyrique galégo-portugaise. Phénoménologie de la constitution des chansonniers ordonnés par genres.” Em
La Lyrique Romane Médiévale. La tradition des chansonniers. Actes du Colloque de Liège 1989, ed. por
M. Tyssens, 447–467. Liège: Bibliothèque de la Faculté de Philosophie et Lettres de l’Université de Liège.
Gonçalves, Elsa
1993 “
Tradição manuscrita da poesia lírica.” Em
Dicionário de Literatura Medieval Galega e Portuguesa, ed. por
Giulia Lanciani e
Giuseppe Tavani, 627–632. Lisboa: Caminho.
Gonçalves, Elsa
1994 “
O sistema das rubricas atributivas e explicativas nos cancioneiros trovadorescos galego-portugueses.” Em
Actas del XIX Congreso de Lingüística e Filoloxia Románicas, ed. por
Ramón Lorenzo, Vol. 7, 979–990. A Coruña: Fundación Pedro Barrié de la Maza.
Gonçalves, Elsa
2007 “
Sobre a tradição manuscrita da lírica galego-portuguesa: conjecturas e contrariedades.”
eHumanista 8: 1–27.
Gonçalves, Elsa
2011 “
Duas notas mínimas em torno da confecção e cópia do Cancioneiro da Ajuda.” Em
De Roma ata Lixboa. Estudos sobre os cancioneiros galego-portugueses, 535–542. A Coruña: Real Academia Galega.
Gonçalves, Elsa e Maria Ana Ramos
(eds.) 1983 A Lírica Galego-Portuguesa. Lisboa: Comunicação.
Guerra, António J. R.
1991 “
Contributos para a análise material e paleográfica do fragmento Sharrer.” Em
Actas do IV Congresso da Associação Hispânica de Literatura Medieval, coord. por
Aires Augusto Nascimento e
Cristina Almeida Ribeiro, Vol. I, 31–33. Lisboa: Edições Cosmos.
Lanciani, Giulia
2010 “
Repetita iuvant?” Em
La Meccanica dell’ Errore. Studi di letteratura medievale, 43–50. Roma: Viella.
Lorenzo Gradín, Pilar
1998 “
A transmisión das cantigas de romaria dos xograres galegos.” Em
O Mar das Cantigas. Actas do Congreso, 155–168. Santiago de Compostela: Xunta de Galícia.
Lorenzo Gradín, Pilar
2000 “
Trovadores, cronología y razós en los cancioneros gallego-portugueses.” Em
Actas del VIII Congreso de la Associación Hispánica de Literatura Medieval, ed. por
M. Freixas e
S. Iriso, Vol. II, 1105–1125. Santander: Consejería de Cultura del Gobierno de Cantabria.
Lorenzo Gradín, Pilar
2002 “
Géneros y rúbricas en los Cancioneiros gallego-portugueses.”
Cuadernos de Filología 50: 625–636.
Lorenzo Gradín, Pilar
2003 “
Las razos gallego-portuguesas.”
Romania 121: 99–132.
Lorenzo Gradín, Pilar
2011 “
Orden y desorden en el cancionero gallego-portugués B. Las claves del texto y del libro”
Romanic Review 102, 1–2: 27–47.
Marcenaro, Simone
2015 “
Nuove acquisizioni sul Pergaminho Vindel (New York, Pierpont Morgan Library ms.979).”
Critica del testo XVIII/1: 33–53.
Monteagudo, Henrique
1998 “
O marco histórico-literario. A lírica trobadoresca galego-portuguesa.” Em
Tres poetas medievais da Ría de Vigo: Martín Codax, Mendiño e Xohán de Cangas,
H. Monteagudo,
L. Pozo Garza e
X. Alonso Montero, 11–158. Vigo: Galaxia.
Monteagudo, Henrique
2008 “
Ortografía alfonsí? Para a análise grafemática dos testemuños poéticos en galego da segunda metade do século XIII.” Em
A Edición da Poesía Trobadoresca en Galiza, ed. por
M. Ferreiro,
C. P. Martínez Pereiro e
L. Tato Fontaíña, 141–160. A Coruña: Baía Edicións.
Oliveira, A. Resende
1994 Depois do Espectáculo Trovadoresco. A estrutura dos cancioneiros peninsulares e as recolhas dos séculos XIII e XIV. Lisboa: Edições Colibri.
Ramos, Maria Ana
1988 “
Tradições gráficas nos manuscritos da lírica galego-portuguesa.” Em
Actes du XVIIIe Congrès International de Linguistique et de Philologie Romanes, ed. por
Dieter Kremer, Vol. VI, 37–48. Tübingen: Max Niemeyer Verlag.
Ramos, Maria Ana
1993 “
L’ importance des corrections marginales dans le Chansonnier d’ Ajuda.” Em
Actes du XXe Congrès International de Linguistique et Philologie Romanes, coord. por
Gerold Hilty, Vol. V, 141–152. Tübingen / Basel: A. Francke Verlag.
Ramos, Maria Ana
2005 “
Mise en texte nos manuscritos da lírica galego-portuguesa.” Em
Actes del X Congrés Internacional de l’ Associació Hispànica de Literatura Medieval, coord. por
Rafael Alemany,
Josep Lluís Martos e
Josep Miquel Manzanaro, Vol. III, 1335–1353. Valência: Institut Interuniversitari de Filologia Valenciana.
Ramos, Maria Ana
2008 O Cancioneiro da Ajuda. Confecção e escrita. 2 vols. Lisboa: Universidade de Lisboa.
Rio Riande, M. Gimena del
2010 “
Rótulos y folhas: las rúbricas del Cancioneiro del rey Don Denis
.” Em
Estudos de Edición Crítica e Lírica Galego-Portuguesa, ed. por
Mariña Albor Aldea e
Antonio F. Guiadanes, 195–223. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela.
Ron Fernández, Xosé Xavier
2004 “
O silencio e as marxes do Cancioneiro da Ajuda.” Em
O Cancioneiro da Ajuda Cen Anos Despois, coord. por
Mercedes Brea, 641–666. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia.
Sharrer, Harvey L.
1991 “
Fragmentos de Sete Cantigas d’ Amor de D. Dinis, musicadas – uma descoberta.” Em
Actas do IV Congresso da Associação Hispânica de Literatura Medieval, coord. por
Aires Augusto Nascimento e
Cristina Almeida Ribeiro, Vol. I, 13–29. Lisboa: Edições Cosmos.
Sharrer, Harvey L.
1993 “
Pergaminho Sharrer.” Em
Dicionário da Literatura Medieval Galega e Portuguesa, ed. por
Giulia Lanciani e
Giuseppe Tavani, 534–536. Lisboa: Caminho.
Spaggiari, Barbara
1980 “
Il canzoniere de Martim Codax.”
Studi Medievali 3.ª serie, XXI: 367–409.
Tavani, Giuseppe
1967 “
La tradizione manoscritta della prima lirica galego-portoghese.”
Cultura Neolatina 27: 41–94 (reed. em
Ensaios Portugueses. Filologia e linguística. Lisboa: Imprensa Nacional – Casa da Moeda 1988 53–122).
Tavani, Giuseppe
1979 “
A proposito della tradizione manoscritta della lirica galego-portoghese.”
Medioevo Romanzo 6: 372–418 (reed. em
Ensaios Portugueses. Filologia e linguística. Lisboa: Imprensa Nacional – Casa da Moeda 1988 123–178).
Tavani, Giuseppe
1988 A Poesia Lírica Galego-Portuguesa. Lisboa: Editorial Comunicação.
Tavani, Giuseppe
1999 “
Ancora sulla tradizione manoscritta della lirica galego-portoghese (quarta e ultima puntata).”
Rassegna Iberistica 65: 3–12 (reed. em
Restauri Testuali. Roma: Bagatto Libri 2001 221–231).
Vasconcelos, Carolina Michaëlis de
1990 Cancioneiro da Ajuda. Lisboa: Imprensa Nacional – Casa da Moeda. 2 vols. (reimpressão da edição de Halle: Max Niemeyer 1904).
Cited by
Cited by 1 other publications
de Santiago Gómez, Carmen
2022.
Lagoas e dislocacións. Unha aproximación material aos textos de Johan Soarez Somesso.
ArGaMed :05
► pp. 141 ff.
This list is based on CrossRef data as of 22 april 2024. Please note that it may not be complete. Sources presented here have been supplied by the respective publishers.
Any errors therein should be reported to them.