Chapter 6
Martim Codax e o fenómeno jogralesco na Galiza sul-ocidental
This chapter discusses the possible links between the south-western region of Galicia and the poets who are part, along with Martim Codax, of the Cancioneiro de jograis galegos (’Galician jongleurs song book’), more specifically those grouped under the label cantigas de santuário or sanctuary songs. After our analysis, we are in a position to establish links, with variable degrees of certainty, between this area and eleven authors, including five jongleurs whose geographical background was considered doubtful – Fernão do Lago, Galisteu Fernandes, Lopo, Martim de Ginzo e Martim Padrozelos. On the other hand, we emphasize some possible intertextual connections and point at the name of Paio Gomes Charinho, a courtier in the milieu of Sancho IV’s court, as a possible instigator of jongleur activity in general and of a collection of cantigas de santuário in particular.
Article outline
- 1.Martim Codax
- 2.E dos jograres vos quero dizer
- 2.1Golparro
- 2.2Johan de Cangas
- 2.3Martin de Giinzo
- 2.4Meendinho
- 2.5Nuno Treez
- 2.6Airas Paez jograr
- 2.7Fernan do Lago
- 2.8Johan de Requeixo
- 2.9Pero de Veer
- 2.10Johan Servando
- 2.11Martin Padrozelos
- 2.12Lopo jograr
- 2.13Martin de Caldas
- 2.14Galisteu Fernandiz
- 3.Para concluir
-
Créditos e agradecimentos
-
Notas
-
Bibliografia
References
Bibliografia
Beltran, Vicenç
1996 “
Tipos y temas trovadorescos. XI. La corte poética de Sancho IV.” Em
La literatura en la época de Sancho IV, ed. por
C. Alvar e
J. M. Lucía Mejías, 121–140. Alcalá de Henares: Universidad de Alcalá de Henares.
Beltran, Vicenç
2003 “
Martin Codax o el poeta intemporal.”
[URL]
Brea, Mercedes
1999 “
Las ‘cantigas de romería’ de los juglares gallegos.” Em
Actes del VII Congrés de l’ Associació Hispànica de Literatura Medieval (Castelló de la Plana, 22–26 de setembre de 1997), ed. por
S. Fortuño Llorens e
T. Martínez Romero, 381–396. Castelló de la Plana: Publicacións de la Universitat Jaume I.
Brea, Mercedes
2017 “
Martin Códax como representante dun modelo específico de cantigas de amigo.” Em
Pergamiño Vindel. Un tesouro en sete cantigas, coord. por
Vicente Caramés Moreira, 75–85. Vigo: Xunta de Galicia / Universidade de Vigo.
Cohen, Rip
2016a “
The Cantigas of Martin Codax – Edited with Commentary and Prolegomena.” Em
Pergamino Vindel, coord. por
Mariña Arbor Aldea, 285–309. Barcelona: M. Moleiro Editor.
Cohen, Rip
2016b aaBB Cantigas d’ Amigo. A Critical Edition with synopsis of strofic design and metrics. Washington: Virtual Center for the Study of Galician-Portuguese Lyric.
Correia, Ângela
1993 “
Sobre a especificidade da cantiga de romaria.”
Revista da Biblioteca Nacional de Lisboa,
Série 2, 8/2: 7–22.
Fernández Guiadanes, Antonio et al.
1998 Cantigas do Mar de Vigo. Santiago de Compostela: Centro Ramón Piñeiro.
Ferreiro, Manuel
(dir.) 2014-
Glosario da poesía medieval profana galego-portuguesa. Corunha: Universidade da Coruña.
[URL]
Filgueira Valverde, Xosé
1992 Estudios sobre lírica medieval. Traballos dispersos (1925–1987). Galaxia: Vigo.
Gaibrois de Ballesteros, Mercedes
1922 Historia del reinado de Sancho IV de Castilla, Vol. III. Madrid: Tipografía de la revista de Archivos, Bibliotecas y Museos.
Gonçalves, Elsa
2016 De Roma ata Lisboa. Estudos sobre os cancioneiros galego-portugueses. Corunha: Real Academia Galega (
coletânea de trabalhos publicados entre 1976 e 1216).
Gutiérrez García, Santiago
2008 “
Sobre a posible orixe toponímica do apelido Codax.” Em
Cada palabra pesaba, cada palabra medía. Homenaxe a Antón Santamarina, ed. por
F. Fernández Rei,
M. Brea e
X. L. Regueira, 493–501. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago.
Madoz, Pascual
1986 Diccionario geográfico-estadístico-histórico de España y sus posesiones de Ultramar: Galicia. Madrid: Breogán (reprod. parcial do
Diccionario geográfico-estadístico-histórico de España y sus posesiones de Ultramar, Madrid, 1845–1870).
Medrano, Manuel José de
1729 Historia de la provincia de España, de la Orden de Predicadores (Segunda Parte. Tomo Primero). Madrid: Gerónimo Roxo.
Menéndez Pidal, Ramón
1991 [1942] Poesía juglaresca y juglares. Orígenes de las literaturas románicas. Madrid: Espasa Calpe.
Monteagudo, Henrique
1998 “
Cantores de santuario, cantares de romaría.” Em
Ondas do Mar de Vigo. Actas do Simposio Internacional sobre a lírica galego-portuguesa, ed. por
D. E. Flitter e
P. Odber de Baubeta, 12–37. Birmingham: Seminario de Estudios Galegos – The University of Birmingham.
Monteagudo, Henrique
2008 Letras primeiras. Corunha: Fundación Barrié de la Maza.
Monteagudo, Henrique
2013 “
A personalidade histórica do trobador Johan Soayrez Somesso.” Em
Ao sabor do texto. Estudos dedicados a Ivo Castro, ed. por
R. Álvarez et al., 421–452. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago.
Monteagudo, Henrique
2014 A nobreza miñota e a lírica trobadoresca na Galicia da primeira metade do século XIII. Noia: Toxosoutos.
Nunes, José Joaquim
1973 Cantigas d’ Amigo dos trovadores galego-portugueses, 3 vols. Lisboa: Centro do Livro Brasileiro.
Oliveira, António R. de
1994 Depois do espectáculo trovadoresco. A estrutura dos cancioneiros e as recolhas dos séculos XIII e XIV. Lisboa: Colibri.
Pardo de Neyra, Xulio
2005 Martín de Padrozelos, o primeiro trobador da lírica galego-portuguesa?. Noia: Toxosoutos.
Rettore, Carlo
2016 Le rime di Airas Paez. Edizione critica e commento. Tesina di Laurea. Università degli Studi di Padova.
Romaní Martínez, Miguel
1989 Colección diplomática do mosteiro cisterciense de Santa María de Oseira. Santiago de Compostela: Tórculo.
Romaní Martínez, Miguel e Pablo Otero Piñeyro Maseda
2005 “
Macías, un juglar del s. XIII. Evidencia documental.”
Museo de Pontevedra LIX: 29–37.
Ron Fernández, Xabier
2015 A fenomenoloxía do don na lírica románica das primeiras xeracións. Tese de doutoramento (inédita). Universidade de Santiago de Compostela.
Russo, Mariagrazia
1990 “
Il personaggio storico di Pero de Veer.”
Cultura Neolatina L: 165–194.
Souto Cabo, José António
2012a “
En Santiago, seend’ albergado en mia pousada. Nótulas trovadorescas compostelanas.”
Verba 39: 273–298.
Souto Cabo, José António
2012b Os cavaleiros que fizeram as cantigas. Aproximação às origens socioculturais da lírica galego-portuguesa. Niteroi (RJ): Editora da Universidade Federal Fluminense.
Souto Cabo, José António
2012c “
Lopo Lias: entre Orzelhão e Compostela.”
Diacrítica 25/1: 109–134.
Souto Cabo, José António
2012d “
Fernando Pais de Tamalhancos: trovador e cavaleiro.”
Revista de Literatura Medieval 24: 231–267.
Souto Cabo, José António
2016 “
En cas da Ifante. Figuras femininas no patrocínio de lírica galego-portuguesa (I).” Em
Cantares de Amigos. Estudos en homenaxe a Mercedes Brea, ed. por
E. Corral Díaz,
E. Fidalgo Francisco e
P. Lorenzo Gradín, 857–870. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago.
Souto Cabo, José António e Yara F. Vieira
2003 “
Para um novo enquadramento histórico-literário de Airas Fernandes, dito ‘Carpancho’.”
Revista de Literatura Medieval 16: 221–277.
Tavani, Giuseppe
1967 Repertorio metrico della lirica galego-portoghese. Roma: Edizioni dell’Ateneo.
Tavani, Giuseppe
1995 “
Os jograis galego-portugueses. Considerações sobre a censura.”
Versants 28: 175–189.
Vasconcelos, Carolina Michaëlis de
1990 Cancioneiro da Ajuda, Vol. II. Lisboa: Imprensa Nacional – Casa da Moeda (
reimpressão da edição de Halle: Max Niemeyer, 1904, acrescentada de um prefácio de Ivo Castro e do glossário das cantigas, Revista Lusitana, XXIII).
Vasconcelos, José L. de
1931 Opusculos. Volume III. Onomatologia, Coimbra: Imprensa da Universidade.
Cited by
Cited by 1 other publications
Arbor Aldea, Mariña
2023.
Da Italorromania dos séculos IX-X á Iberromania do século XII: escritura e reescritura do motivo Fui eo, madre... na cantiga de amigo.
Revista Galega de Filoloxía 24
This list is based on CrossRef data as of 22 april 2024. Please note that it may not be complete. Sources presented here have been supplied by the respective publishers.
Any errors therein should be reported to them.